Vegetarisme, volgende stap naar beschaving?!

I.v.m. het nieuws over valsheid van de onderzoeken van Diederik Stapel een nieuwe versie:

Rechtvaardigt het persoonlijke genot “ik vind het lekker” het eten van een stukje dier (nog)? De milieu-impact en gezondheidsrisico’s die de vee-industrie met zich meebrengen zijn enorm. Volgens filosoof Peter Singer is naast racisme en seksisme het uitbuiten van dieren voor ons genot een vorm van discriminatie. Tijdens een symposium, donderdag 15 september op de Tilburgse universiteit, gaat onder meer psychologe Roos Vonk in op de vraag: ‘Vegetarisme, een volgende stap naar beschaving?’.

Kiezen voor dat lekkere lapje vlees  betekent ook de keuze dat je een (ander) dier het leven ontneemt – een leven dat veelal in krappe, ellendige (mega)stallen wordt gesleten. Gezond is een stuk doorsnee vlees nog amper te noemen met alle hormonen en medicijnen die met de productie gepaard gaan. De angst voor dierziekten zoals Q-koorts, varkenspest en vogelgriep groeit en door antibioticaresistentie, nog een ‘bijproduct’ van de vleesindustrie, overlijden steeds meer kwetsbare mensen in ziekenhuizen. Al deze berichten hebben één gemeenschappelijke oorzaak; onze vlees- en visconsumptie.

Steeds meer vissoorten verdwijnen voorgoed uit de oceanen. En ook de milieu-impact van de vleesconsumptie is enorm. De enorme vleesconsumptie hier in het westen is één van de hoofdoorzaken voor de klimaatcrisis, de voedselcrisis (hoge voedselprijzen, honger in arme landen en tegelijkertijd overgewicht in het westen), de biodiversiteitscrisis, de ontbossing, dierziektencrises en de zoetwatercrisis. Die problemen liggen letterlijk en figuurlijk op ons bord.  Vlees is namelijk een inefficiente eiwitbron. Een derde van het wereldwijde landbouwareaal wordt gebruikt om veevoer te verbouwen, ook in landen waar mensen zelf honger hebben. Zeventig procent van de kap van het tropisch regenwoud hangt direct samen met de veeteelt. Het vergt duizenden liters meer schoon water om één kilo vlees te produceren dan om één kilo plantaardige eiwitten zoals soja te verbouwen. Volgens een conservatieve schatting van de Wereld Voedsel Organisatie (FAO) veroorzaakt de  veehouderij wereldwijd 18 procent van alle broeikasgasproductie, terwijl álle motorrijtuigen, vliegtuigen en schepen wereldwijd tezamen niet verder komen dan 13,5 procent.

Boycot wegens discriminatie

De Australische filosoof Peter Singer legt het misbruiken van dieren voor consumptie uit als een zoveelste vorm van discriminatie. En daarmee is de link gelegd tussen vegetarisme en een beschaafdere samenleving. Zwarte mensen zijn gediscrimineerd door blanken, vrouwen door mannen, homo’s en lesbiennes kennen nog steeds discriminatie. De behoeften en belangen van mensen met een geestelijke handicap en van kinderen zijn lange tijd in veel landen genegeerd en nog steeds. Singer benadrukt dat “overeenkomsten belangrijker zijn dan verschillen”. In de meeste ‘beschaafde’ landen genieten diverse groepen gelijk(soortig)e rechten. Huidskleur, sekse, seksuele geaardheid, intelligentie: die factoren rechtvaardigen geen andere, mindere behandeling. Ook tussen mens en (andere) dier(en) zijn de overeenkomsten belangrijker dan de verschillen. Dieren hebben geen menselijk spraakvermogen en ze zijn minder intelligent dan (niet-gehandicapte) mensen. Maar de overeenkomst tussen mens en dier is dat beide pijn kunnen voelen. Ze kunnen lijden. Mens en dier hebben ook beide het vermogen om genot of geluk te ervaren. Volgens Singer zouden wij – weldenkende mensen-  met die belangrijke eigenschappen, onze gedeelde vermogens om pijn of genot te ervaren, rekening moeten houden. Geen vlees eten wordt dan een vorm van boycot. Boycot omdat je “er niet aan mee wil doen”: aan die discriminatie van dieren, door ze te laten lijden en doden voor ons genot.

Tijdens het sympsoium op de Tilburgse universiteit spreken Roos Vonk, filosoof Erno Eskens en dier-onderzoeker Karel de Greef over de psychologische, ethische en economische factoren die een rol spelen bij vleesconsumptie versus vegetarisme. Zij gaan in op de volgende vragen: Is de oproep om één dag vleesvrij te houden wel genoeg? Of moeten we onze levensstijl veel drastischer wijzigen en iedere dag vegetarisch dineren? Kunnen we echter iedereen wel voeden met plantaardige calorieën? Is de Nederlandse economie niet afhankelijk van de export van varkensvlees en koemelk? Hebben dieren in de vee-industrie het echt zo slecht? En wil de gemiddelde consument wel vegetarisch eten?

Ook is er ruimte voor discussie, een drankje en zijn er vegetarische hapjes van Soyes.