Nog welgeteld 10 dagen ( t/m 15 mei) is in het De Pontmuseum in Tilburg nog de spectaculaire  tentoonstelling te zien van de Amerikaanse kunstenaar Robert Therrien(Chicago, 1947). Nog niet eerder werd zijn werk in Nederland getoond en helemaal nieuw in het oeuvre van de kunstenaar is de installatie ‘Transparant Room’ dat een grandioos begin van de tentoonstelling vormt.

Kraaltjes in bakken, omgespoelde dozen van de afhaalchinees, hele en kapotte glazen, dozen met ijspegels,en doosjes van plastic, ijsblokjesvormen, glas in soorten en maten, noppenfolie op de rol,doorzichtige petflessen in een plastic afvalzak, verpakkingen, vissenkommen, doorschijnende jasjes, vazen, glazen en potten, asbakken en stolpen op glazen tafeltjes en een doorzichtige oliedrum staan in en rond een tuinhuis van glas en vullen deze transparante kas van 370 x 273 x 396 cm. Transparant Room met zijn doorzichtige verzameling bric a brac vormt een lucide kunstwerk waar veel aan valt te ontdekken en is met zijn reguliere maten enigszins a-typisch t.o.v. het andere driediemensionale werk van zijn hand dat in De Pont wordt getoond. Volgens informatie van museum De Pont bouwt de kunstenaar in dit werk voort op zijn Red Room(2002-2007) in de collectie van Tate Modern en de National Gallerie in Schotland en die bestaat uit 888 voorwerpen die door de kunstenaar zijn gemaakt of gevonden.

Want anders dan in het werk Transparant Room is schaalvergroting en verkleining het meest kenmerkende voor het werk van Therrien. Het alledaagse krijgt er monumentale proporties door en zet de fysieke ervaring van de kijker op scherp. Als je als volwassene moeiteloos onder tafels door kunt lopen, bouten en moeren van klapstoeltjes als onder een vergrootglas kunt bekijken, een oliespuitje in glanzend gepolijst rvs zich voordoet als een model voor een moderne kathedraal levert dat een bijzondere ervaring terug in de tijd.

Het meest spectaculair zijn de torens van tollende borden  No Title (Stacked Plates) die geïnspireerd zijn op het robuuste z.g. ‘Buffalo’ hotelporselein.Wie eromheen loopt wordt een ronduit hallucinerende ervaring rijker. Je zou zweren dat ze draaien, je houdt je pas in en ze blijken heel solide stil te staan: gewoon een meer dan manshoge stapel megaborden met een weliswaar enorme omtrek van 122 cm. Je doet een stap vooruit en het gezichtsbedrog slaat opnieuw toe:aan het draaien komt geen eind.

Het werk van Therrien is esthetisch en heeft ondanks de monumentale maten iets ingetogens en intiems dat vooral gebaseerd lijkt op het alledaagse karakter van de gekozen voorwerpen. Het werk is met de keuze van gewone voorwerpen gerelateerd aan de pop-art maar heeft in zijn sobere  motieven en geraffineerd precieze uitvoering ook een relatie met de minimal-art. Een rondgang door de tentoonstelling is een enigszins wringende ervaring. Want ofschoon het een plezierige verwondering is om als een Alice in Wonderland onder tafels door te lopen lijkt het anderzijds in fysieke zin of de staalconstructie die het sheddak overeind moet houden omlaag komt en hangt op een subtiele manier een dreigende beknelling in de lucht. De sculpturen de gebaseerd zijn op oversized meubels zijn een narratieve verwijzing naar de kindertijd en spelen in op vermaak en angst.

Als tegenhanger van de driedimensionale krachtpatserij zijn in de aanpalende wolhokken van het museum een veertigtal zeer uiteenlopende en met enorme precisie getekende werken op papier te zien. Ook daarin weet Therrien met een groot gevoel voor gedetailleerde aandacht en in tal van materialen en technieken een verbeelding te geven aan wat in het collectieve geheugen een plaats heeft gevonden. Archetypische vormen ontleend aan de beeldtaal van de strip zijn op trefzekere wijze en in uiteenlopende materialen en technieken in soms heel intieme tekeningen weergegeven. Je proeft het plezier van het maken, de trefzekerheid van de keuze voor beeld en materie. En de subtiele humor. Want het gehoornde duiveltje met drietand en pijlstaart als een sjabloon van het kwaad vormt geen echt grote dreiging. Het heeft echter wel al twintig jaar zijn bestaansrecht geclaimd en duikt regelmatig als vaste gast op tussen de verbleekte bloemetjes van het behang.

Het werk van Therrien speelt met herinnering en angst en maakt er een lange neus naar. Het is vernuftig en knap en het geeft je een plezierig gevoel van verwondering. Het is in al zijn perfectie en ondanks de plezierige illusie van Alice in Wonderland echter ook afstandelijk en koel en in zekere zin verstandelijk beredeneerd. Wat een beetje ontbreekt is werkelijke emotie. En natuurlijk is ontroering geen voorwaarde om belangrijke kunst te maken. Maar deze tijd heeft er wel behoefte aan. Robert Therrien is een Amerikaans kunstenaar en dat kun je zien.

Robert Therrien Sculpturen en tekeningen Museum De Pont Wilhelminapark 1 Tilburg 29 januari t/m 15 mei 2011

Het werk No Title (Stacked Plates) is naast enkele tekeningen aangekocht door het museum en zal dus ook na afloop van de tentoonstelling in Tilburg blijven.