Vers² – O, spreek mij niet van de liefde – het verslag

De Boekenweek heeft dit jaar een merkwaardig thema: Vriendschap en andere ongemakken. Wat is dat, vriendschap? Waarom is het een ongemak, en welke andere ongemakken zijn er daarnáást? Moeten wij dit snappen? De redactie van Vers², in vergadering bijeen om een nieuwe film voor te bereiden, kwam er niet uit.

Wel vonden we een mooi, passend gedicht van Piet Paaltjens, die het helemaal had begrepen, en dat al voor de Eerste Wereldoorlog:

O, spreek mij niet van liefde,
Van vriendschap en van trouw;
Die zijn al sinds lang overleden,
‘k Ben lang er al van in den rouw.

Neen, spreek mij van ‘s menschen ellende,
Van al zijn kommer en nood,
En hoe hij zijn broeders leven
Verbittert, – dan lach ik mij dood!

Dit gedicht wilden wij voorleggen aan de burgerbevolking van Utrecht. Utrecht, ja, want als er één stad is waar de vriendschap wortelt, maar ook wordt verraden en gemaltraiteerd, is het Utrecht wel. (Dat geldt uiteraard ook voor andere steden. Utrecht is echter de woonplaats van redacteur Chrétien Breukers en dat reist gemakkelijker. Voor hem.)

De dag waarop we filmden was, het kan helaas niet anders gezegd, stralend. Tom Pijnenburg en A.H.J. Dautzenberg kwamen mopperend aan op Utrecht CS (dat bijna tot puinhoop is getransformeerd, iets wat de heren niet mild kon stemmen). Dautzenberg bleef maar mopperen over het weer én over de vrolijke mensen die hij zag. ‘Dit wordt niks.’

We besloten eerst maar eens koffie te drinken bij Olivier, ook al zo’n vrolijkstemmend voorportaal van de hel vol frisse jongelui. Koud zaten we daar, of wie zagen we voorbij schuifelen? Midas Dekkers. We keken elkaar aan. Zullen we? Als bij afspraak lieten we hem passeren. Stel je voor dat hij ons filmpje met een snedige opmerking had opgeleukt! Dan zaten we daar weer mooi mee opgescheept.

Gewone mensen, die moesten we hebben, geen welbespraakte biologen met een scherpe pen. Of het gelukt is om die gewone mensen voor de microfoon te krijgen?

Kijk naar het filmpje en weet: er zijn geen gewone mensen. Er zijn alleen maar mensen die heel goed kunnen lezen, als je ze ertoe dwingt, met een microfoon voor de neus en een A.H.J. aan hun zijde.

Zelfs Liesbeth Lagemaat zette haar beste beentje voor en het meisje van het WNF gaf Dautzenberg, na enig aandringen en het afsluiten van drie donateurschappen, een zoen. Om over de non, de Occupymeneer en het gelukkige gezin (en dat is nu eens geen ironie) maar te zwijgen.

De ouders van Ingmar Heytze wisten wel raad met het gedicht van Paaltjens. Het moet verboden worden. Ook het leven van de betreurde predikant en dichter werd met een machtige haal van tafel geveegd. Daarna mochten we een kopje koffie drinken, iets wat de moeder nauwelijks overleefde. Toen zij de kopjes de kamer indroeg, werd zij gehinderd door de kat des huizes, waarin (meenden wij) de geest van Paaltjens was gevaren. Tijdelijk.

Het ergste moment van de middag. Voor het bijna failliete Selexyz Broese kregen we een… geschenk. Een ingepakt boekje, vermoeden we. Vermoeden, want het pakje lag meteen in het water. Chrétien was eerst geschokt, maar snapte het gebaar al snel: het aannemen van dit cadeau zou de middag nog méér hebben bedorven dan het mooie weer, de blije mensen en de gladgelakte stad bij elkaar. We zouden ons hebben gecorrumpeerd – en dat kan natuurlijk niet.

Het was een dag waarop ik, bijna, vriendschappelijke gevoelens voor mijn collega’s dreigde te gaan koesteren. Ik was dan ook blij dat ze om vier uur weer het station in verdwenen, richting Tilburg.

De Boekenweek duurt nog even, tot en met zaterdag, maar wat betreft de redactie van Vers² is hij voorbij. Wij hebben hem in beeld gevangen: lieve, Utrechtse mensen die zich bekreunen over de ironische somberheid van een dominee die zich in de bedstee ophing.

Het leven is mooi. De poëzie is eeuwig.

p.s. Opvallend veel mensen in Utrecht willen niet voor de microfoon, laat staan voor de camera spreken. Hoe kan dat? Is Utrecht een stad vol mensen die iets te verbergen hebben? Wonen er mensen die de openbaarheid van een website niet kunnen verdragen? Vragen, vragen.