Een krappe meerderheid van de Tilburgse gemeenteraad heeft onlangs tegen het intiatiefvoorstel van de Lijst Smolders Tilburg en de VVD om een formatie stadsmariniers aan te stellen in de strijd tegen hufterigheid. In Rotterdam schijnt het veiligheidsbeleid met inmiddels twaalf stadsmariniers, wel degelijk zijn vruchten af te werpen. Misschien dat het idee nog een staartje krijgt nu Ivo Opstelten burgemeester van Tilburg is geworden. Van Opstelten was immers jarenlang burgemeester van Rotterdam waar hij leiding gaf aan een college met onder andere Leefbaar Rotterdam van wijlen Pim Fortuyn.
Volgens Opstelten zijn er vele overeenkomsten tussen Rotterdam en Tilburg (sommige kringen noemen Tilburg zelfs het ‘Rotterdam van het Zuiden’). Bekend is dat er ook ambtelijk nogal wat kruisbestuivingen zijn tussen de twee steden. Onze ‘eigen’ bestuurskundige Tilburger Pieter Tops heeft ook wat met Rotterdam. Hij doet er nogal eens onderzoek en schreef zelfs een boek over het Rotterdamse (veligheids)beleid: ‘Regime-verandering in Rotterdam’. Bijzonder is allereerst wat er in Rotterdam op het terrein van veiligheid, maar ook ruimer dan dat, na de daverende verkiezingsoverwinning in 2002 van Pim Fortuyn/ Leefbaar gebeurde Met een fijn gevoel voor de politieke aardverschuiving in Rotterdam beschrijft Tops wat er daarna in beweging kwam en dat is veel.
Stadsmarinier
In 2002 introduceerde het Rotterdams college waarin Leefbaar Rotterdam zitting had, de stadsmarinier. Een ‘generaal zonder leger’ die op gezag van de burgemeester snel en efficiënt criminaliteit bestrijdt. Pieter Tops (Politieacademie & UvT) en medewerkers evalueerde in opdracht van het Rotterdamse college het functioneren van de inmiddels twaalf stadsmariniers en presenteerde onlangs hun rapport aan burgemeester Aboutaleb.
"De stadsmarinier is een zwerver in de organisatiestructuur die in staat is om met kracht en gezag verbindingen te leggen tussen alle partijen en alle niveaus, tussen uitvoerders en gezagdragers: de ene dag spreekt hij met winkeliers en bewoners over een issue en nog dezelfde week met de burgemeester, deelgemeentevoorzitter of wethouder", schrijft Tops in het onderzoeksrapport Van urgentie naar noodzaak. "Wees trots op deze bijzondere functie: maak er gebruik van en zie toe op een goede invulling."
"De stadsmarinier dient dus te blijven, maar de onderzoeker adviseert ook veranderingen. Meer politieke rugdekking bijvoorbeeld door het college. En hoewel de stadsmarinier in het leven is geroepen voor snelle interventies, ziet Tops graag stadmariniers met oog voor de lange termijn. Ze dienen ook te functioneren als ‘herstelmacht’ bij structurele veiligheidsopgaven voor hardnekkige problemen in de stad."
Vitale coalities
We kennen Tops ook van zijn pleidooi voor Vitale Coalities. En ook in dat kader kunnen we hem weer plaatsen in een Rotterdamse context: Tops zelf noemde onlangs als voorbeeld de ‘Pendrechtse methode’. In de wijk Pendrecht werd een groepje bewoners uitgenodigd om te praten over Vitale Coalities. Tops en wethouder Dominic daagden de bewoners uit om coalities zichtbaar te maken door een plan te bedenken.
Dit gebeurde door de hoogste kerstboom van Rotterdam neer te zetten op het Plein 1953, naar het idee van de kerstboom die elk jaar door de stad Oslo geschonken wordt voor het stadhuis op de Coolsingel. Burgemeester Opstelten en de loco burgemeester van Oslo hebben samen met de nachtburgemeester de lampjes aangestoken, zoals ook op de Coolsingel gebeurde.
De boom was natuurlijk helemaal niet de hoogste en daar ging het ook niet om.
Waar het wel om ging is gebeurd, de vitale bewoners, kerken, scholen en organisaties werden zichtbaar en manifesteerden zich tijdens dat feest. Zo zijn de bewoners zich ook steeds meer bewuster geworden dat het belangrijk is om samen te werken met "die professionals" i.p.v. te kijken wat er niet goed gaat, samen bedenken wat we er aan kunnen doen.
Pendrecht
De strekking van Tops idee is dat we niet zonder elkaar kunnen en steeds op zoek moeten gaan naar nieuwe samenwerkingspartners (vitale coalities sluiten)zonder dat je bij elkaar op de koffie moet. Gebruik maken van elkaars kwaliteiten en elkaar versterken daar kom je echt verder. Het resultaat van de uitdaging van het tweetal is dat de Stichting Vitaal Pendrecht opgericht is met daarin de Pendrecht Universiteit.
Regelmatig zijn er groepjes studenten actief in een zogenoemd atelier in onze wijk. Ze doen op een bepaald onderwerp onderzoek en presenteren de uitkomst ervan.
Tijdens één van die presentaties werd een t-shirt aangeboden met Pendrecht University. Pendrecht Universiteit was geboren met opzet in het Nederlands want in het Engels ging net een stap te ver.
"De Pendrecht Universiteit" is iets vaags, dat moet het ook blijven, maar gaat ervan uit dat bewoners de èchte kennis hebben van de wijk en professionals meer in de leer zouden moeten. In de toekomst zal er dan ook regelmatig college gegeven worden aan nieuwe werkers in de wijk Pendrecht. Dit spaart tijd voor de bewoners maar ook voor de professionals. Ook kwam het Rotterdamse beleid ter sprake en pleitte Pieter voor het samengaan van zowel sociale als repressieve maatregelen. Kijken naar de achtergronden van een probleem en het ontstaan ervan aanpakken. Heel langzaam zijn de resultaten zichtbaar aan het worden.
Gewapend met die ervaringen landt Opstelten in Tilburg. Gelet op het voorgaande kan dat geen toeval zijn.
reageren mag: arjenroos@raadtilburg.nl