ego-document voor begrip

Mijn zoon moest in opdracht van zijn school een paar maanden geleden een zogenaamd ego-document maken. Hij moest een stuk uit de familie beschrijven. Het moest minstens veertig jaar oud zijn en door een familielid of over een familielid zijn geschreven. Aan de hand van interviews met naverwanten en ondermeer een beperkte stamboom moest hij het stuk beschrijven en in de context van zijn tijd beschrijven.

Gelukkig bewaren we binnen de familie nog wel eens wat dus zoiets moest geen probleem zijn. We gebruikten een artikel over mijn grootvader. Hij was in de Rotterdamse haven verbandmeester, zoals dat eerst heette en stond later aan de wieg van de bedrijfsvereniging voor bedrijfsartsen. Ik had ook zelfs nog foto’s van mijn overgrootouders (dus de bet-overgrootouders van mijn zoon!). Alleen sommige data ontbraken nog.

Ik belde een tante van vaders kant en gelukkig heeft die mij doorverwezen naar een achternicht. Een schot in de roos want die bleek te beschikken over een stamboom die terugging tot het jaar 1530. U raadt het al: ik ben een beetje verslingerd geraakt aan de genealogie. En dat allemaal door die schoolopdracht van mijn zoon. Ik schrijf nu een boek waarin ik de wereld van mijn voorouders probeer te omschrijven. Kunt u zich voorstellen dat mijn tot nu toe bekende allerverste voorvader Jan Toniszoon Roos ooit op het eiland Sint Antoniepolder heeft gewoond en gewerkt. Ik wist eerlijk gezegd niet eens dat die polder bestond. Het bleek één van de restanten te zijn van de Grote Hollandse Waard die tijdens de grote Sint Elisabethvloed in 1421 is verzwolgen. Tientallen dorpen en steden verzopen en werden later de Biesbosch.

Op Sint Antoniepolder leefden de eerste generaties en ze trouwden met de nazaten van een recalcitrante schoolmeester, ze hadden een veerdienst, runden een herberg, werkten op de vlasboerderijen enzovoorts. En als je zo in de geschiedenis aan het spitten bent, ontdek je dat ze tijdsgenoten hadden als Hugo de Groot, Johan van den Oldenbarneveld, de legendarische admiraal Michiel de Ruyter, prijns Willem van Oranje en ga zo maar door. Heel leuk om te weten, maar over hen hoef ik niet zo uit te wijden, denk ik dan bij het schrijven. Zij moeten toch bekend zijn. Een beetje Vaderlandse Geschiedenis moeten ze op school toch wel gehad hebben? Maar nee, bij het schrijven van mijn boekje over mijn eigen familie moet ik er vanuit gaan dat die hele Vaderlandse Geschiedenis bij onze jeugd net zo onbekend is als de geschiedenis van onze eigen voorvaderen. Ongelofelijk maar waar.

En dat is en slechte zaak, want als je eigen geschiedenis en achtergonden niet kent, begrijp je je eigen cultuur niet. Ken je bijvoorbeeld niet de plaats van je eigen godsdienst ten opzichte van andere. Weet je bijvoorbeeld niet dat jouw voorouders ook een soort burka’s droegen met grote witte kappen. Weet je ook niet dat koning Philips 2  van Spanje een heel volk ter dood veroordeelde (het onze) omdat het zogenaamd ketters waren. Over intolerantie gesproken.Om die reden zouden alle middelbare scholieren een ego-dokument moeten schrijven dat een aantal eeuwen terugging in de tijd. En hun mede-scholieren, en vooral ook hun ouders, zouden allen verplicht moeten worden om ze te lezen. Om enig begrip te kweken voor elkaars achtergronden.