Hun succes heeft Acda en de Munnik verrast. In de zaterdageditie van een bevriend dagblad zegt Thomas Acda er over: "In het begin wist ik dat er in de zaal zeker achttien mensen zaten die beter gitaar konden spelen dan ik. Alleen, die stonden niet op het podium. Daar zal dan wel een reden voor zijn geweest."
Ach, talent. Hoe doorslaggevend is dat eigenlijk voor succes, op de bühne of in de maatschappij? Op de middelbare school waren mijn beste vrienden Jon en Dirk. Jon was briljant in alle exacte vakken, Dirk was geniaal in de talen. Allebei deden ze hun eindexamen Gym met dik een negen gemiddeld. Helaas, het is al weer bijna vier jaren geleden dat Dirk zich definitief dooddronk en -rookte in Leeuwarden. Met Jon kan het nog goed komen, die dook ineens op in Madrid met een kind, een baan, wetenschappelijke publicaties en een vurige interesse voor flamencodansen.
Middelmatige klasgenoten zoals ikzelf hebben verhoudingsgewijs beter geboerd, in elk geval stukken beter dan menig leraar me voorspelde. Daar zal dan ook wel een reden voor zijn geweest. Welke reden? Weet ik veel, misschien wel de inspiratie die ik putte uit de misprijzende opmerkingen van mijn docenten.
Te weinig talent geldt voor de meesten van ons en dat is uiteraard dodelijk voor succes, maar te veel talent kan ook een vloek zijn. Talent alleen is in elk geval niet genoeg. Je hebt ook de juiste omgeving nodig, kruiwagens en veel geluk. En, vooral: een nimmerdovend vuur van binnen. Intrinsieke motivatie noemen psychologen dat.
Ruud van Nistelrooij voetbalde met zeventien jaar in de kelder van de betaalde jeugd, maar wist op wilskracht de absolute top te bereiken. Dat is intrinsieke motivatie. Die jochies van zevenacht jaar die van de trainer en paps en mams het etiket "groot talent" opgeplakt krijgen en dienovereenkomstig geacht worden te presteren, die zijn extrinsiek gemotiveerd. Goed je best doen want dan zijn papa en de trainer aardig en heb je vrienden op school, dat is extrinsieke motivatie.
Wil je excellente mensen, wakker dan dat vuur aan in hun hart, leer ze eindeloos lol en ambitie te hebben in wat ze doen, dat is veel belangrijker dan uitzonderlijk talent. Evengoed, je kunt het ook omdraaien: juist de middelmatigen vertonen de onbedwingbare drang om zich te onderscheiden, mensen die al bijzonder zijn hoeven het niet zo nodig te worden. Er zijn misschien achttien mensen onder u, mijn lezerspubliek, die betere columns kunnen schrijven dan ik, maar wellicht hoeven die gewoon niet zo nodig…
Henk Akkermans