Voor volk en vaderland
Zou die man weten wat hij daar stond te zingen? Ik heb het over René Froger, die ons de afgelopen weken onthaalde op zijn lied ‘Bloed, zweet en tranen.’ Een meezinger, bedoeld om het Nederlands elftal tijdens het Europees kampioenschap voetbal in Zwitserland en Oostenrijk vooruit te stuwen. Eén regel trok mijn bijzondere aandacht. Froger roept de mannen daarin op te strijden ‘voor mensen, volk en vaderland.’
Misschien moet je daar historicus voor zijn. Bij het horen van ‘volk en vaderland’ schoten mijn wenkbrauwen omhoog. En kwam de vraag waarmee ik hierboven begon: zou zo’n man wel weten wat hij zingt? Want Volk en Vaderland was van 1933 tot en met 1945 het huisorgaan van de Nationaal-Socialistische Beweging, de NSB. De woorden waren in die kringen bovendien zeer geliefd. Rouwadvertenties van Nederlandse vrijwilligers die in Duitse krijgsdienst aan het Oostfront waren gesneuveld, begonnen steevast met de regels ‘Voor ‘Führer, volk en vaderland is gevallen….’
Daarop heeft kennelijk niemand René Froger geattendeerd. Het gaat overigens beslist niet aan om hem te betichten van dubieuze sympathieën. Maar het valt op. Past bovendien in de operetteheroïek waarnaar dit land kennelijk snakt. Elf voetballers gaan plotseling als ‘Onze jongens’ door het leven. Alle nuchterheid en distantie verdwijnen, iedereen steekt zich in oranje of brulshirts en jubelt mee voor de mannen die daar de eer van ‘volk en vaderland’ bevechten. Hoezeer ook ik heb meegeleefd, die verdwazing gaat me te ver.
Daarom moest ik plotseling aan Gino Bartali (1914-2000) denken. De Italiaanse wielrenner die in 1938 de Tour de France won. In 1948 maakte hij daarop weer kans. De overlevering wil dat hij in die dagen een telegram kreeg van de toenmalige Italiaanse president Einaudi. Die zou hem hebben gesmeekt om de Tour te winnen. Voor volk en vaderland, om aldus een communistische revolutie te voorkomen. De zeer katholieke Bartali, zo wil het verhaal, zag er een extra aansporing in om het geel naar Parijs te brengen. Die revolutie, in dat naoorlogse Italië beslist niet denkbeeldig, is er inderdaad niet gekomen. De massa jubelde en had domweg geen tijd meer voor een omwenteling.
We zullen nooit weten wat er gebeurd zou zijn als ‘onze jongens’ inderdaad de beker naar Nederland hadden gebracht, daartoe aangevuurd door een geheim telegram van de minister-president. In de dagen dat ik daar stilletjes op hoopte, was Bartali mijn zwijgende metgezel. Ik droomde van winnende finalegoals van Khalid Boularouz en Ibrahim Afellay. Het zou verschillende politici althans even het zwijgen hebben opgelegd. Had dat telegram misschien naar Hiddink gemoeten?
Hans Morssinkhof
Reacties
Eén reactie op “Voor volk en vaderland”
Het zal wel weer niet lukken. Maar het is deze keer een makkie. Knipperdeknip en plakkerdeplak. Zoals je zelf al aangeeft stond er aanvankelijk de fuhrer niet bij. Alleen etaligeer je dat net even anders. Dat kriebelt. Het jeukt nog net niet maar het kriebelt al wel een beetje. Je zit te sturen. Komt ie;
http://www.ilburg.nl geplaatst: 02-07-2008
Voor het begrijpen van historie en het vertalen van tijdsbeelden is een invoelingstechniek nodig die enige ervaring en veel inzicht vereist. Misschien zelfs een soort talent. Het vertalen van historie en tijdsbeelden naar je eigen wensen en gevormde inzichten is vrijwel altijd contraproduktief en vaak belachelijk. Dat is feitelijk ook de boodschap van Voskuil al doet ie er wel lang over om die korte boodschap over te brengen. Ik heb ze alle acht gelezen en wist het pas zeker aan het eind van de laatste. Maar wilde het bevestigd zien na het eerste. Wat dan weer wel erg knap was. Van Voskuil natuurlijk. Het gebruik van sprekende historische tijdsbeelden ten behoeve van de eigen argumentatie naar eigentijdse vraagstukken is slechts verantwoord na heel ruime kennis van die historie. Vandaar dat de heruitgave van Vlimmen ook mislukte. Wat werkelijk verschrikkelijk jammer was/is. Een verborgen agenda die het boek niet rechtvaardigt omdat de initiatiefnemers slechts lazen met hun vooroordeel en derhalve de excusering van de grote Tilburgse schrijver Rootheart niet zagen. Zijn uitleg was tussen de regels dezelfde als de bovenstaande.
Voor het begrijpen van historie en het vertalen van tijdsbeelden is een invoelingstechniek nodig die enige ervaring en veel inzicht vereist.
Trusten Theo