Verboden kunst in Tilburg

Stel je voor: in de krant lees je "Tentoonstelling over Ajax" en als Ajax-fan ga je daar vol verwachting naar toe. Maar wat zie je dan: een overlijdensbericht van een nog levende Ajax-speler temidden van alleen maar foto’s, bekers en heldendaden van Feijenoord! Ik maakte dat in Tilburg mee. Maar dan met "Tentoonstelling lindeboom". Onder die noemer kwam de gemeente toen met niets anders dan reclame voor de moderne Heuvelarchitectuur. Daarop nam ik als burger zélf de verantwoordelijkheid voor "des Gemeentens Lindenboom". Maar gezien de verdere media-aandacht ging later míjn tentoonstelling kennelijk helemáál nergens over. Met kunst is het nog zotter.

Een Christelijk geïnspireerd kunstenaar die zijn werk nog zou wijden aan het Paaskruis in de Tilburgse Lindeboom en het daarop volgende Paasmirakel hoeft niet te rekenen op aandacht en erkenning. Wat hoorden we nog van de aanvankelijke auteur van Tilburgs gemeentelijke geschiedschrijving, nadat hij het had gewaagd om iets te schrijven over de Tilburgse Lindeboom? En wat lezen we in dat geschiedkundig werk over landschapsarchitect Leonard Springer en de groene sporen waarmee hij Tilburg toen wist te promoveren tot "schôonste stad vant laand"? Nee, na de Lindeboom was in het oude Tilburg zijn Wilhelminapark de meest verstuurde ansichtkaart. En dus werd ook dat door de Kultuurkamer van Moderne Industriestad aangepakt. Het park werd gedoogplek voor alcoholisten en drugsverslaafden met af en toe een actie om de gevolgen van het gebrek aan toezicht als enige kwaliteit nog in de publiciteit te brengen.

"Aanleg Wilhelminapark", zo stond er in 1996 zelfs op grote borden bij het park. En vervolgens lazen we "opening van het park" en "oplevering". Alsof het geschandaliseerde Openbaar Kunstbezit van Springer daarvoor in meer authentieke staat nooit bestaan had. Een bestaand kunstwerk werd gewoon overgeschilderd, want het moest aansluiten bij het gepropageerde moderne materialisme. In dat kader kwam Moderne Industriestad in 1996 ook met een geheel nieuw type ansichtkaart van het park. Op die kaart zag je geen bomen, struiken of soortgelijke ‘Entartete Kunst’, maar de nieuwe bankjes, de nieuwe brug, de speeltoestellen en verdere materiële vormgeving. Als een soort kunst in de openbare ruimte is er in het park nu ook een kleine tentoonstelling over het park. En jawel hoor: geen enkele informatie over de bomen en de struiken*, terwijl dat toch de elementen waren waarmee Springer zijn kunstwerk gestalte gaf, dat het palet was waarmee Springer schilderde. Ook voor de moderne T-stad lijkt alleen nog de dode materie van belang: het parkmeubilair, de nieuwe brug, de speeltoestellen, de nieuwe stenen omranding, de stenen architectuur rónd het park. In de recente T-brochure over het park lezen we zo ook niets terug van eerdere parkinformatie in een folder van Stichting Stadsbomen**. Het feitelijke kunstwerk van Springer wordt gewoon ontkend en genegeerd.

"Tilburg telt", zo verkondigden desondanks grote T-billboards in Tilburgs openbare ruimte. Maar kunst lijkt alleen nog maar mee te tellen als onderdeel van die T-campagne. Omwille van die T-cultuur mag je kennelijk in reclame-uitingen ook gerust christelijke symbolen gebruiken of op de torens van de Heuvelse kerk de Paaskruizen zelfs transformeren tot de letter T. Maar in ander verband kunnen zaken in deze sfeer niet getolereerd worden. Wie kan mij uitleggen waarom we dan ineens associaties met Christelijke symbolen dienen te beschouwen als ‘verboden kunst’?

Zie ook "De stad en de kunst" en "Maat vol voor CDA".
Voor overzicht per onderwerp van eerdere en latere stukjes zie weblogoverzicht.

*Wortels van diverse bijzondere en monumentale bomen werden zelfs afgesneden van water- en zuurstoftoevoer met de afsluitende leemachtige substantie van de vernieuwde nieuwe paden. Of ze werden beschadigd door de nieuwe stenen rand. Door het aanbrengen van geheel nieuwe tochtgaten ging de wind ook niet meer óver, maar dóór het park. Alles bij elkaar sneuvelden zo ook na de renovatie nog eens meer dan tien monumentale bomen

**Eerder al maakte Stichting Stadsbomen precies hetzelfde mee met hun folder over de Oude Warande.