De Vrijheidsboom

"Hou jij ze dom, dan houden wij ze kooplustig", zo beschuldigde de Sint de krant van bedenkelijke reclameafspraken. Hij had die woorden amper uitgesproken of het Brabants Dagblad zelf kwam met het overtuigende bewijsmateriaal: "Stadsportret Tilburg". Een losse kleurenbijlage met zo’n dertig advertentiepagina’s om de mensen kooplustig te houden en zo’n twintig redactiepagina’s om de mensen dom te houden. Heel dom zelfs.

De uitdrukking ‘schônste stad vant laand’ heeft nooit betrekking gehad op het stedenschoon, zo ontkent Paul Spapens al meteen in het begin de bijzondere identiteit en kwaliteit van Tilburg. Geen wonder dus dat in zijn bijdrage "Tilburg in legendes" de belangrijkste legende ontbreekt: de Lindeboom. "Boom was pro-Duits", zo schreef eerder zelfs met dikke letters diezelfde Paul Spapens als reactie op mijn boek ‘Tilburg vijf eeuwen rond een heilige Linde’. En ook ik als auteur mocht dat soort nonsens in een ingezonden brief niet corrigeren. Met name over die Lindeboom moest iedereen zo dom mogelijk worden gehouden. In plaats van de resultaten van jarenlang onderzoek herhaalde het Brabants Dagblad nog eens de eerder verkondigde desinformatie, aangevuld met nog grotere onzin.  

Desondanks stond de Lindeboom op de Universiteit pas weer helemaal centraal. De boom was het middelpunt van een lezingenmiddag en een prachtige tentoonstelling. Maar dit alles werd dan ook in het Brabants Dagblad niet aangekondigd, zoals eerder rondom die Lindeboom ook vijf andere tentoonstellingen, publicaties, lezingen, liedjes, gedichten, een toneelstuk, landelijke televisieaandacht enzovoort. Toch was op de Universiteit de zaal goed gevuld. Heel wat mensen hoorden zo dus toch de in de krant systematisch verzwegen betekenissen van de Lindeboom als Vrijheidsboom, Oranjeboom, Gerechtsboom, Levensboom. In het bijzonder kreeg het publiek informatie over de spectaculaire doorgroei en overlevingskracht, ofwel de ‘opstanding uit de dood’ van de boom die daar als oud Christussymbool juist symbool voor stond. Maar in de berichtgeving later in het Brabants Dagblad (wederom verzorgd door Paul Spapens) lazen we daar allemaal weer geen woord over terug. De boom die zo spectaculair juist het zogenaamde ‘infuus’, de kettingzagen en alle andere aanslagen had overleefd werd terloops enkel nog genoemd als stukje verleden tijd, geheel conform de recente T-voorlichting rond de nieuwe Heuvel (zie ook  ‘Denkend aan de Heuvel’)  

Welke vrijheid heeft de ‘Vrije Pers’ nog om het in Tilburg te hebben over het begrip ‘til’ (tilia/lindeboom, zie ‘De naam Tilburg’)? Moest de aandacht eerst verlegd worden naar ‘Moderne Industriestad’, nu wordt de aandacht weer afgeleid naar de ‘T’. Vlak voor het kiezen van de nieuwe Heuvelinrichting werd in de genoemde bijlage met twee paginagrote advertenties die ‘T’ nog eens extra gepropageerd. Onder invloed daarvan, zo lijkt het, was er ook op de overige pagina’s geen ruimte voor andere zaken dan de economische en commerciële belangen achter die T. Is het dus eigenlijk niet heel terecht dat de oude Vrijheidsboom niet meer op de Heuvel staat? We hebben niet eens de vrijheid om omtrent de nieuwe Heuvel écht een keus te maken, terwijl nadrukkelijk gedaan wordt alsof we die vrijheid juist nog wel hebben. Er is straks slechts keus uit allemaal ontwerpen zonder de levende herinnering aan de abdij van Tongerlo, het einde van de Tachtigjarige Oorlog, de Franse tijd, de overwinning op Napoleon, de bevrijding van de Nazi’s! Maar wat let ons om in opstand te komen en dan de oude Vrijheidsboom weer terug te planten met als toegevoegde betekenis Tilburgs gedenkwaardige bevrijding van de T-dictatuur.

Voor overzicht per onderwerp van eerdere en latere stukjes zie

‘Van Adje tot Lindeboom’
‘Van Mall tot Zot
‘Van Mall tot Zot (vervolg)’