Het is haar gelukt! In haar laatste optreden in de Tweede Kamer verwierf Agnes Kant een meerderheid van de Tweede Kamer achter zich om de verplichte aanbestedingen uit de thuiszorg te halen, om een lokaal basistarief in te voeren voor huishoudelijke verzorging en om het geld voor thuiszorg ook daadwerkelijk te reserveren voor de zorg.
Jarenlang wekten de kabinetten Balkenende de indruk dat het niet anders kon omdat marktwerking een opdracht was van Brussel. Onterecht, zo bleek tijdens de wetbehandeling deze week en eerder dit jaar in de Tweede Kamer.
Voorafgaand aan het debat schreven FNV, CNV, NU’91, Actiz, ANBO en vele wethouders uit het land een brandbrief aan de Tweede Kamer om de Kant-wetten te steunen. Zowel de bestuurders van gemeenten als werknemersorganisaties en de ouderenbonden zien in de wetten een stap naar een meer menselijke thuiszorg. In het bijzonder wijzen de vakbonden op de desastreuze gevolgen voor werknemers. Zij schrijven: “Door de systematiek van aanbesteding kunnen de thuiszorginstellingen niet anders dan deze effecten afwentelen op hun werknemers.” De organisaties delen de mening van de SP: “Niet de schoonmaak, maar signaleren, ondersteunen en het stimuleren zijn de belangrijkste doelen van de huishoudelijke zorg.”
Tot zover de landelijke ontwikkelingen. Nu de vraag: Wat betekent dit voor Tilburg? Drie jaar geleden moest de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden ingevoerd in Tilburg. De gemeente ging thuiszorgdiensten inkopen via openbare aanbesteding. Gevolg: De grootste thuiszorgorganisatie Thebe en kleinere bedrijven schreven zo laag mogelijk in om de opdracht gegund te krijgen. Om dat te kunnen doen, ontsloegen ze onder meer hun thuiszorgmedewerkers. Die vervolgens terug konden komen als onderbetaalde Alfahulpen met een veel slechtere rechtspositie en dus veel minder financiële zekerheid. Ze hebben weinig tijd om hun cliënt de benodigde zorg te bieden, al helemaal niet om te signaleren, ondersteunen, stimuleren. Laat staan dat ze nog effe een praatje kunnen maken. Die cliënten moeten maar afwachten wie er komt zorgen: Dat kan steeds een ander zijn.
Ook al wordt er in Tilburg aanbesteed volgens het zogenaamde Zeeuwse Model (er wordt niet alleen op prijs geconcurreerd maar ook op kwaliteit), toch betaalt de gemeente een te laag uurtarief voor thuiszorg. Zodat Thebe constant in zwaar weer verkeert en zijn personeel moet afknijpen.
Behalve de SP heeft geen enkele raadsfractie de afgelopen jaren fundamentele vraagtekens gezet bij dit commerciële systeem waar zorgbehoevenden en zorgverleners alleen maar bij verliezen. Vreemd genoeg PvdA en GroenLinks ook niet, terwijl ze dat wel hadden kunnen doen. Zeker omdat ze in de coalitie zaten. GroenLinks leverde zelfs de wmo-wethouder.
Sinds kort is de PvdA ineens tegen marktwerking in de zorg. Ook in Tilburg. Althans, dat zegt de PvdA-fractievoorzitter. Da’s mooi, dan is hij slimmer dan zijn staatssecretaris de afgelopen jaren was. Ik ben benieuwd of deze koerswijziging ook betekent dat we van de PvdA voortaan steun krijgen voor onze inzet om de thuiszorg in Tilburg weer van de markt af te krijgen. Zodat cliënten weer zorgzekerheid krijgen en de zorgwerkers bestaanszekerheid.
En als we dan toch samen bezig zijn, zullen we dan ook meteen de inburgering aanpakken? Ook voor de inburgeringstrajecten geldt dat er geen sprake is van grensoverschrijdend belang. Dus kan er onderhands worden aanbesteed op grond van kwaliteitseisen.
Hierbij dus een oproep aan PvdA en ook GroenLinks en de andere partijen: Laten we het goede voorbeeld van de Tweede Kamer volgen en binnen de wettelijke voorschriften creatief zoeken naar een manier om de thuiszorg weer menselijk te maken.
Oh ja, enne, Agnes: Super! Knokken voor menselijke zorg loont.
Veerle Slegers
fractievoorzitter SP Tilburg