De première van Black Butterflies ging gistermiddag van start. De film gaat over de Afrikaanstalige dichteres Ingrid Jonker. Daarin speelt Carice van Houten de rol van Jonker. In het NRC Handelsblad van 30 maart noemde Peter de Bruijn een van de punten van kritiek op de film als volgt: “dialogen die veel te wensen overlaten”. Met deze kritiek geeft De Bruin een groot cultuurverschil tussen Nederland en Zuid-Afrika aan. Het is tezelfdertijd een cultuurverschil dat Van Houten meesterlijk met gezichtspel overbrugt.
Een van de typisch Nederlandse karaktertrekken is het vermogen om te relativeren. Nederlanders groeien op in een klimaat waarbinnen ze kunnen discussiëren. Er is niets verboden om vragen over te stellen. Zelfs de meest intieme gesprekken zijn normaal. Zo gezien, was de Nederlandse achtergrond voor Van Houten een belemmering om het karakter van Jonker te vertolken. Sterker nog, het was een beproeving.
In Zuid-Afrika gold in de tijd van Jonker een klimaat waarbinnen je jouw mond moest houden en alle gezag moest aanvaarden. Discussies waren niet toegestaan. Intimiteiten waren, zoals vragen stellen, verboden. Ingrid Jonker bleef wat dat betreft Afrikaner – vooral in de relatie met haar vader. Haar gezicht weerspiegelt alle emoties waarover zij niet durft te praten. Haar ogen zijn donkere poelen waarin beurtelings schok, wroeging, medelijden, verlatenheid en ontgoocheling spelen.
Als haar geliefde, Jack Cope, haar tijdelijk verlaat, staan de tranen in haar ogen, maar zij kan niet vertellen dat zij zwanger is. Een abortus in eenzaamheid is makkelijker. Alles of niets!
Als haar vader haar gedicht Het Kind voor haar ogen verscheurt, flitsen schok, ongeloof en verbijstering over haar gezicht. Het geeft niets, zei ze. Dit gedicht staat in haar hoofd.
Van Houten slaagt erin om de gewone omgangsvorm van Jonker stevig te onderbouwen met overtuigende mimiek. Haar dialoog zit in een gevoelvol gezicht met grote expressieve ogen. Dat staat buiten kijf.
Alles van waarde blijft weerloos.
Bij Jonker ging echte dialoog vooral door de filter van haar dichterlijke pen.