Tijd om na te denken over de middelbare-schoolkeuze van mijn dochter die in groep acht van de basisschool zit. Ik heb destijds bewust gekozen voor Montessori-onderwijs: Daar worden kinderen in een voortdurend uitdagende omgeving met veel duurzame leermaterialen geprikkeld om met veel ruimte en respect voor hun eigen keuzevrijheid (en met bijsturing waar nodig) hun eigen capaciteiten en mogelijkheden te ontwikkelen. Dat is mijn beide kinderen goed bevallen. Middelbaar onderwijs moest wat mij betreft zoveel mogelijk bij deze visie aansluiten. Inmiddels zit mijn zoon in het derde jaar van een vernieuwend onderwijstype dat 5M heet: “Meer meesterschap met minder meesters”. Ook dat bevalt goed. En dus kiest mijn dochter er ook voor. Maar wat is dat nou, 5M?
Omdat het nog een onbekende onderwijsvorm is en veel ouders juist vanwege dat onbekende liever lijken te kiezen voor het vertrouwde reguliere middelbare onderwijs, schrijf ik er dit blogje over. Ik vind namelijk dat er veel af te dingen is op dat reguliere onderwijs, alle kwaliteiten van docenten en scholen ten spijt. Het elk uur wisselen van vak, docent en lokaal onderbreekt voortdurend het natuurlijke leerproces van een kind en brengt steeds opnieuw fysieke en mentale onrust. Ook de kunstmatige scheiding tussen ‘vakken’ sluit niet aan bij de complexe hedendaagse maatschappij die toch echt een integraal wereldbeeld vereist, wil je er prettig en productief in kunnen (over-)leven.
5M doet meer recht aan dat integrale wereldbeeld en aan het leerproces en de leerstijl van elke leerling. Een 5M-schooldag begint voor een vaste groep leerlingen met een gezamenlijk start- en slotmoment. Kern vormen enkele leergebieden: talen, mens & maatschappij, mens & natuur, creatief & sport, Nederlands en wiskunde. Daarnaast is heel veel aandacht voor studievaardigheden als plannen, samenwerken, presenteren en reflecteren. Activiteiten binnen een leergebied gebeuren individueel of in groepjes. Ze worden afgesloten met eindopdrachten (‘prestaties’), maar ook met gewone toetsen. Het programma wordt verzorgd door een klein, hecht team. Regelmatig worden docenten uit de reguliere stroom ingeschakeld om op onderdelen vaklessen te verzorgen.
De 5M-stroom duurt drie jaar. Na het derde leerjaar stappen de leerlingen over naar de bovenbouw van atheneum, havo of vmbo-tl in de reguliere stroom. Om de overstap soepel te laten verlopen is er aan het einde van het derde leerjaar veel aandacht voor de vakken in de bovenbouw. Bij de ontwikkeling van 5M hebben leerlingen en ouders een actieve rol gespeeld. De communicatie met ouders is binnen 5M intensief en zij worden regelmatig betrokken bij onderdelen van het programma.
Rest me nog te vermelden dat de school die 5M aanbiedt het Beatrix College is in de Reeshof in Tilburg. Meerdere middelbare scholen in Tilburg en elders in Nederland zijn op een vergelijkbare manier bezig met vernieuwend onderwijs. De Nieuwste School in Tilburg bijvoorbeeld. Als ik me niet vergis experimenteert ook 2College met vernieuwingen. Mijn zoon is goed in leren maar heeft een visuele beperking en ADD wat nogal wat extra inlevingsvermogen vergt van zijn docenten. De diverse docenten van het team dat lesgeeft in 5M hebben ons de afgelopen jaren laten zien dat ze daartoe bereid en in staat zijn. Ze erkennen de eigenheid en keuzevrijheid van mijn kind en bieden hem ruimte waar mogelijk en bijsturing waar nodig. Hij voelt zich prettig op school (da’s al heel wat) en doet het inmiddels hartstikke goed. Reden voor mijn dochter om ook naar 5M te gaan.
Dat ik desondanks best twijfel aan niveau en breedte van het middelbaar onderwijs ligt niet aan 5M of het Beatrix College. Twintig jaar docentschap in mbo, vmbo en volwasseneneducatie en vele bezuinigingsrondes hebben me dit geleerd: Om kinderen goed uit te rusten voor de wereld is nóg meer individuele ruimte en nóg meer deskundige begeleiding nodig. Het onderwijs mag en moet integraler, holistischer. Ook zou ik het curriculum (het totale onderwijsaanbod in een leerjaar of een onderwijstype) verbreden en verdiepen. Filosofie, burgerschapscompetenties, opvoedkunde, kunst en cultuur, meer artistieke expressie, lichaamsbeweging die behalve sport ook dans, yoga, martial arts en andere vormen van fysieke expressie inhoudt. Exacte vakken als wis- natuur- en scheikunde die zowel voor meisjes als voor jongens interessant zijn. Talenonderwijs dat zich richt op communicatie en cultuur in de brede zin des woords in plaats van vooral op correct toegepaste grammatica. Om maar wat te noemen. Maar da’s eigenlijk een ander blog…
Veerle Slegers
Reacties
3 reacties op “Anders Leren”
Mijn associatie bij SM is een andere. Dirty mind wellicht. Maar is er niemand die dit vooraf bedenkt, inclusief de schrijfster van dit bericht.
Rekening houden met 'n dirty mind die niet kan lezen (het is nl. 5M, niet SM)? Yeah right.
Zeer slechte ervaring met de 5m stroom. Geen volwaardige opleiding. Beatrix zelf wil kinderen niet direct aannemen wanneer zij via 5m naar 4vmbo naar de HAVO willen doorstromen. Bij mijn zoon zouden er hiaten zijn.