Tilburg aan de wieg van Nederland

De Tilburgse cultuurmakelaars en cultuurbarometers waren even helemaal van de kaart! “De negen grote steden”, lazen ze in de context van cultuur in Nederland.
En culturele hoofdstad in spe Tilburg hoorde daar niet bij !!!! De ‘schônste stad vant laand’ was kennelijk van de kaart geveegd!! En dat na het eindeloos juist rondgebazuinde: “Tilburg staat weer op de kaart”, “Brokx heeft Tilburg op de kaart gezet” enzovoort! Onze stad werd zelfs betiteld als “bleekste stad van het land.”
Is dat nu de oogst van al die jaren stadspromotie en citybranding, het uiteindelijke imago van de stad die juist zo investeerde in imago? Hoe kon dit gebeuren? Met de stad nota bene die als geen andere aan de wieg stond van Nederland!

“Leiden ontzet”, “bij Alkmaar begint de victorie”, zo memoreren die steden nog altijd het begin van de onafhankelijke Nederlandse staat. Tegen het licht van het toenmalige Tilburg ronduit bespottelijk. In die Hollandse steden was de Tachtigjarige Oorlog na nog geen acht jaar voorbij. In en rond de boerengehuchtenconcentratie Tilburg echter voltrokken zich de volle tachtig jaren van onze onafhankelijkheidsstrijd. Daar werden tachtig jaar lang aan beide strijdende partijen onvoorstelbare offers gebracht in de vorm van voedsel, vee, huisraad, geronselde burgers, kanonnenvoer en vrouwelijk ‘soldatenvoer’. Zelfs de plaatselijke kwartels, patrijzen, snippen en korhoenders schonk de gemeente aan de diverse bevelhebbers in de hoop erger te voorkomen. En ook later nog ving Tilburg de klappen op van plunderende soldatenbendes, Franse invallen onder Lodewijk XIV, Spaanse successieoorlog en Oostenrijkse successieoorlog. Zodat Hollandse VOC schepen op avontuur konden gaan naar verre oorden zelfs als Shanghai.

Niet onder Leiden of Alkmaar, maar onder Tilburg kwam de grens tussen de strijdende partijen. En heel terecht kwam daar na het verdrijven van de laatste Spanjaarden een symbool van de zo zwaar bevochten Nederlandse zelfstandigheid. Een boom werd daar met speciale stutten en steunbalken onder speciaal gesnoeide en geleide takken omgevormd tot een uniek, levend monument. En precies honderd jaar na de Vrede van Münster kreeg dit vrijheidsmonument voor een recordbedrag weer een nieuwe ondersteuning – de stutten in “gemeentens couleur”, ofwel de kleuren van de gemeente -. In de Franse tijd werd de boom gescalpeerd, maar ook in die vorm van ‘Egalité’ hield de oude etagelinde zijn betekenis in de sfeer van ‘Liberté’. En bij het herstel van de Nederlandse onafhankelijkheid kreeg ook die boom weer de vrijheid. Hij mocht als symbool weer de hoogte in groeien, uitgroeien tot majestueuze Oranjeboom en Tilburg zo extra status geven als stad met de oudste Vrijheidsboom van het land. Voorwaar toch unieke geschiedenis en cultuurhistorie.

Maar hoe ver gaat in Tilburg de zogenaamde citybranding, de stad in de commerciële sfeer kunstmatig “een ziel” en “een identiteit” geven? “Culturele moord”, zo werden in 1994 op de Heuvel de acties al luidkeels geduid. Maar toen begon het pas.
Het oeroude symbool moest echt helemaal dood, compleet doodgezwegen, in de
BD doofpot. Zelfs de plek (“plas op de plaats”) van elke betekenis ontdaan. Tot in de voetnoten werd de boom gewist uit de gemeentelijke geschiedschrijving. Als symbool op de Heuvel nu drie dode bomen! Hoe ver gaat de Tilburgse cultuurcrisis, de vervanging van cultuur door commercie, de vervanging van TILburg (tilia/lindeboom) door T? En hoe lang gaan we hier nog mee door: het afbreken van uniek historisch erfgoed teneinde daarvoor in de plaats de bevolking het te consumeren pakket T door de strot te duwen? Hoe ver gaan we met symbolen, identiteit en zelfs cultuur van het hier genoemde kaliber vervangen door commercie en “cultuurmanifestatie T”? Ter meerdere promotie van een recente cultuuruiting op de Hasseltrotonde slaan we ons nu op de borst met ‘Tilburg aan de wieg van Shanghai’. Fantastisch. Maar om cultuur van dat niveau niet te laten verbleken bij cultuur van een totaal ander niveau moet ‘de bleekste stad van Nederland’ noodzakelijkerwijs door blijven gaan met afbreken, ontkennen en doodzwijgen van alles wat nog getuigt van ‘Tilburg aan de wieg van Nederland’?

voor overzicht per onderwerp van eerdere stukjes (met links)
zie weblogoverzicht: A tot G ,  G tot M,  M tot S en  T tot Z.