Met het onderzoek van KPMG en de kritische zelfreflectie van de Tilburgse economen is het moment aangebroken om in het economieonderwijs andere aspecten dan louter theorieën en modellen meer centraal te stellen.
Ook de rector van de UvT, prof. Philip Eijlander, wees er in zijn rede tijdens de Opening van het academisch jaar op, dat het op de Tilburgse universiteit gaat om het vormen van ‘minds’ in plaats van carrières: "We leiden in feite niet direct op voor de arbeidsmarkt", maar het gaat er vooral om te werken aan een brede academische opleiding en vorming van de studenten, bijvoorbeeld door in alle opleidingen het vak filosofie verplicht te stellen en daar een cursus Europese cultuur en geschiedenis aan toe te voegen, en telkens te zoeken naar de verbinding met de samenleving, aldus Eijlander. Het onderscheidt deze universiteit in positieve zin van andere universiteiten en past in het kader van het motto van de UvT, Understanding Society. Ook is het een antwoord op een trend om vooral een studie te kiezen vanuit de motivatie dat deze moet opleiden tot een beroep met een zekere status en een daarmee verbonden uitzicht op een goed salaris. Onderzoek naar populaire en minder populaire studierichtingen in het hoger onderwijs toont aan dat ‘sociaal bezig zijn’ niet in is (de Volkskrant, 6 oktober 2009). Misschien is dit wel het moment voor de universiteit om nog een stap verder te gaan, bijvoorbeeld met een geïntegreerd vak over integriteit en leiderschap binnen de economiecolleges met gastoptredens van jonge en ervaren mensen uit het bedrijfsleven. Of een college met een inspirerende en geslaagde ‘financial’ om de vraag ‘Wat is mijn bijdrage aan welk gemeenschappelijk belang?’ te verdiepen.
Eed en eerzucht
Gevestigde en aankomende ‘financials’ en managers zien de urgentie van een stap naar eervol werken en edelmoedigheid scherper dan ooit. "Andere economen gezocht", luidde onlangs het pleidooi van Kees Koedijk. Steeds meer ziet men het als een teken van beschaving dat men handelt in het besef dat men een groter belang dient, bij wil dragen aan een groter geheel, aan het leven van de generaties na ons. Een groep van aanvankelijk 33 tweedejaars MBA-studenten op Harvard begonnen met het formuleren van een eed, een set van gedeelde waarden, wat in korte tijd door honderden studenten werd opgevolgd, ook buiten Amerika. De studenten zeggen niet dat hebzucht niet goed is, maar ze willen vooral het grotere belang dienen en handelen vanuit de hoogst mogelijke inte-griteit. Met de eed willen ze toekomstige MBA-graduates stimuleren om op een verantwoordelijke en ethische wijze waarde te creëren. Het zou zomaar eens aanstekelijk kunnen werken:
I promise:
- I will act with utmost integrity and pursue my work in an ethical man¬ner.
- I will safeguard the interests of my shareholders, co-workers, customers and the society in which we operate.
- I will manage my enterprise in good faith, guarding against decisions and behavior that advance my own narrow ambitions but harm the enterprise and the societies it serves.
- I will understand and uphold, both in letter and in spirit, the laws and contracts governing my own conduct and that of my enterprise.
- I will take responsibility for my actions, and I will represent the perfor¬mance and risks of my enterprise accurately and honestly.
- I will develop both myself and other managers under my supervision so that the profession continues to grow and contribute to the well-being of society.
- I will strive to create sustainable economic, social, and environmental prosperity worldwide.
- I will be accountable to my peers and they will be accountable to me for living by this oath.