Over de liefde – Weinigen zijn uitverkoren – deel 1

Why one man rather than another?
It was odd. You find yourself involved with a fellow for life
just because he was the one that you met
when you were nineteen.

Simone de Beauvoir (1908 – 1986)

Hoe verstandig is het om een relatie aan te gaan? In 1966 had het Lowland Trio een grote hit met het nummer ‘Trouw niet voor je veertig bent’. Deze raadgeving werd met een glimlach ontvangen als zachtmoedige humor over het huwelijk. In de ruim veertig jaren erna werd de werkelijkheid grimmiger. Anno 2009 stranden 1 op de 3 relaties en niet geheel ten onrechte in de gedachten van de vrome Gerard Reve die hiermee de katholieke kerk schoffeert. Ik citeer:
Een huwelijk dat geen huwelijk meer is, zou ontbonden moeten kunnen worden, juist omwille van de heiligheid van het huwelijk.

Maar de werkelijkheid had veel eerder grimmig kunnen zijn, indien het eenvoudiger was geweest om relaties te ontbinden. Wie de literatuur in vogelvlucht bekijkt met betrekking tot het huwelijk, aanschouwt veel kommer en kwel. Ik refereer aan Pieter Langedijks theaterstuk  "Wederzijds Huwelijksbedrog" uit 1714 en ik citeer ter illustratie Willem Elsschot (1912) die één gedicht over het huwelijk niet afdoende vond. Nadat de man in gedachten een meter afstand neemt en zijn vrouw gadeslaat, denkt hij het volgende:

Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.
Maar doodslaan deed hij niet

Waarna Elsschot voortspreekt over wetten en weemoedigheid.
En heeft Sneeuwwitje ooit eerlijk geantwoord op de welhaast retorische vraag of zij werkelijk lang en vooral gelukkig voortleefde?

Toen ik me alle kommer en kwel voor de geest haalde, bedacht ik mij dat het antwoord op de openingsvraag voor de hand ligt: niet iedereen is gemachtigd om een relatie aan te gaan. Anders gezegd, het aangaan van een relatie zou verboden moeten worden voor velen. Slechts weinigen zijn uitverkoren. De vraag luidt wie dat zijn.

(wordt vervolgd)

Hans van Driel