Geplaatst

Waarom de Vijfsprong anders moet

"Tilburg toont zijn dynamiek", juichte zaterdag het Brabants Dagblad.
Vier reclamepagina’s propageerden met de term "bouwen" het nog sneller slopen van het bestaande Tilburg. De vraag is echter of zoveel dynamiek nog wel goed en gezond is voor de bewoners. Omtrent de Vijfsprong gaven Tilburgers blijk van gehechtheid aan een bestaande situatie. Maar op zo’n manier nog van je stad houden kan niet meer, botst met "T bouwt verder", remt de dynamiek. "Mistroostige gaten", "beroerde plekken", zo leerde de krant ons weer over locaties nog niet aangepast aan de normen van de T. En vooral de Vijfsprong is natuurlijk een doorn in heT oog. Alleen al de historie van die plek!

De Vijfsprong is een van de eerst aangelegde plantsoenen in Tilburg. En deze prominente groene zichtlocatie moest iets heel speciaals worden. B. en W. bemoeiden zich zelf nadrukkelijk met de aanleg. In een brief naar Publieke Werken schreven ze in 1930:
"bij aanleg van een plantsoen op dit terrein zal moeten worden getracht de bebouwing door een opgaande beplanting zoveel mogelijk aan het oog te onttrekken". Publieke Werken verontschuldigde zich toen zelfs voor de groeikracht van de bomen en liet schriftelijk weten: "gedurende de eerste jaren zal de beplanting niet voldoende zijn om een voldoende maskering van de gebouwen te geven". In de oorspronkelijke opzet ging het dus niet om zicht op de bebouwing, maar moest het groen de bebouwing aan het zicht onttrekken! Op oude foto’s zien we verder een buitengewone variatie en diversiteit. Er was waarschijnlijk geen plekje in Tilburg met zo’n concentratie van verschillende soorten planten, bomen en struiken. Ook wat betreft de gebruikte harde materialen was deze zogenaamde "Engelsche tuin" buitengewoon fijnzinnig, een mozaïek vol subtiele details. Uitgekiende hoogteverschillen in bodem en vooral beplanting versterkten nog eens het bijzondere karakter. Hoge bomen (snel groeiende Italiaanse populieren) werden ook bewust achterin geplant. Vanaf de weg moest iedereen de indrukwekkende variatie aan soorten, vormen en kleuren goed kunnen zien. Het zicht daarop wilde men heel bewust niet belemmeren door een boom op de voorgrond.

Later zien we hoe het oorspronkelijke ontwerp meer en meer geweld wordt aangedaan.
De stenen worden groter, de populieren gekapt, de inrichting minder fijnzinnig, de beplanting minder gevarieerd. En nu wil men dus dit unieke, historische groenplekje zelfs aanpassen aan de normen en rechte lijnen van de T.

Wat voor mijn gevoel uit oude foto’s en documenten nog het meest spreekt is eerlijk gezegd gewoon liefde. Dit parkje is naar mijn indruk ooit met enorm veel liefde aangelegd en aan de bevolking aangeboden als groot levend schilderij. Om gratis van te genieten, zich gratis over te verwonderen. En is dat soms het grote probleem: liefde die inderdaad gratis is, ofwel economisch onverantwoord, in strijd met de commerciële uitgangspunten achter de T?
Daarom krijgen we op de Vijfsprong geweld naar wat daar gratis is gegroeid?
Daarom vervangt moderne kilheid straks wat daar ooit met liefde is aangelegd?

Reacties

30 reacties op “Waarom de Vijfsprong anders moet”

  1. henk avatar
    henk

    Hoge bomen werden bewust achterin geplant, zo schreef ik hier. Vanaf de weg moest iedereen de variatie en vormenrijkdom van het opgaande groene decor goed kunnen zien. Dus kwam er geen zichtbelemmering op de voorgrond, geen boom vooraan in het park.
    In de krant las ik echter dat er nu toch een grote boom op de voorgrond gaat komen. Het is niet te geloven. Schrijf ik om ergens juist g

  2. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    @tine
    Waarom niet gewacht op het definitieve oordeel van de Raad van State? Waarom ook niet gewacht op het spoeddebat in de Raad? Het argument dat met een 'snelle' kap van de boom voorkomen is dat er hoop zou blijven bestaan op behoud van de Vijfsprong in z'n huidige vorm gaat niet op. Als de bodemprocedure bij de Raad van State straks is afgerond en het eindoordeel alsnog uitpakt in het voordeel van de Vereniging tot behoud van de Vijfsprong, zal de gemeente namelijk een boom terug moeten planten op dezelfde plek en zal opnieuw overlegd moeten worden over de herinrichting.
    De wethouder gebruikt oneigenlijke argumenten en heeft met de nachtelijke kap juist mensen voor de gek gehouden.

  3. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @ Hein
    dat heb ik ook gesuggereerd. maar de wethouder vond dat hij dan mensen te lang valse hoop zou geven.

  4. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    @tine
    Het is onjuist om te suggereren dat wethouder Hamming voor een ‘duivels dilemma’ stond. De herinrichting van de Vijfsprong is namelijk voor maart volgend jaar gepland en de boom had in ieder geval tot dan kunnen blijven staan.

  5. henk lubbers avatar
    henk lubbers

    Begrijp ik nu goed dat na de herinirichting van de Vijfsprong het aantal suikeresdoorns in de stad verdubbeld is? Met andere woorden: als de ontwerpers het in hun advies over een suikeresdoorn hebben, betekent dat toch dat er in de

  6. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @Bram,
    Je schrijft:
    dat tine zich weinig tot niets wil aantrekken van de feiten en meningen die op alle media te horen zijn.

    feiten zijn wat ze zijn, dar valt niet aan te tornen en daar valt me dan dus ook niets over te verwijten.

    meningen: daar heeft ieder zijn eigen recht op. Ik respecteer altijd de mening van een ander ook al deel ik die niet.

    Soms verander ik van mening. Maar in de discussie over de herinrichting van de vijfsprong zie ik daar tot nu toe geen reden voor.

    Ik twijfel enorm over de kap van de boom: het duivelse dilemma om mogelijk geweld te moeten gebruiken tegen mensen of de kap in de nacht.
    Ik ben blij dat ik geen wethouder ben.

  7. arjen avatar
    arjen

    Okay Bram 'bewonderingswaardig' klinkt en betekent toch echt heel (wat) anders dan 'verwonderlijk'.
    Verder ben ik het helemaal met je eens in deze. Ongelofelijk inderdaad.

  8. bramvanbeurden avatar
    bramvanbeurden

    Goede morgen Arjen,

    Mea culpa! zei ik 'Bewonderenswaardig', ik bedoelde te zeggen 'verwonderlijk', dat tine zich weinig tot niets wil aantrekken van de feiten en meningen die op alle media te horen zijn.

    Maar misschien is het ook wel een beetje bewonderenswaardig hoe loyaal Tine is aan de pvda, de wethouder, de ontwerpers en haar artistieke idealen. en hoe ze dit blijft verdedigen tegen alle reacties in. ( wat niet betekend dat ze ook gelijk heeft, integendeel )

    Er zijn wel degelijk grove fouten gemaakt in dit ontwerp en die zijn met mooie woorden als 'artistieke vrijheid' en 'democratisch proces' niet weg te poetsen.

    Arjen, je snapt ook wel dat ik hier nog niet over ben uitgesproken

    bedankt voor de info Henk,

    Eh Tine, nog een klein voorbeeldje voor jou.
    de ontwerpers hadden het in hun advies over een suikeresdoorn terwijl er in werkelijkheid een zilveresdoorn stond.

    "but he, whats in a name?"

  9. henk avatar
    henk

    @Bram

    Dat zijn verwarrende namen inderdaad. 'Acer saccharum' is de suikeresdoorn en 'Acer saccharinum' is de zilveresdoorn. Op de Vijfsprong dat is/was een zilveresdoorn (acer saccharinum). Die is in stad en land veel aangeplant, in tegenstelling tot de suikeresdoorn (acer saccharum). In Tilburg staat er een in het Wilhelminapark, maar misschien is dat wel de enige in de hele stad.

  10. arjen avatar
    arjen

    @ Bram van Beurden: "Oh ja en Tine ik vind het bewonderenswaardig dat je je zo inzet voor de besluitvorming. "

    Welterusten Bram

  11. bramvanbeurden avatar
    bramvanbeurden

    Dag Henk,

    ik hoor en lees verschillende namen van de esdoor is het nu een Acer saccharum of een Acer saccharinum?

    Kun jij me dit vertellen? ik zou zelf wel naar de boom willen gaan om te kijken maar..
    nou ja je weet wel.
    ik weet dat suiker- en zilveresdoorns

  12. Gert avatar
    Gert

    @tine,

    Beste Tine,
    De vijfsprong is niet slechts een aangelegenheid van de bewoners van de Noordstraat. Zoals 'vijfsprong' reeds doet vermoeden gaat het hier om vijf straten die samenkomen. Daarnaast gaat deze plek natuurlijk meer mensen aan het hart. Te denken valt aan bewoners van de binnenstad, zelfs aan Tilburgers in het algemeen. Het betreft hier een van de drukst bezochte punten van de stad. Zeker wanneer het voetgangers en fietsers aangaat. Met voortschrijdend inzicht doel ik natuurlijk niet alleen op dit fenomeen in het verleden. Nee! juist nu en de periode die ons rest tot de geplande herinrichting in maart van het Tilburgs jubeljaar; 2009. Ook nu zijn nog een aantal zaken onvoldoende aan bod gekomen en loopt er nog een bodemprocedure van de monumentencommissie. Daarnaast is er verschrikkelijk veel deskundigheid ongebruikt blijven liggen. Aan de politiek nu de keuze tussen arrogantie en wijsheid. Willen jullie werkelijk bestuurlijke vernieuwing? Grijp dan je kans en ga, wat mij betreft zonder gezichtsverlies, opnieuw het debat aan.

    Met vriendelijke groet,

    Gert

  13. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    @tine
    In dat boekje over energiebesparing, dat ieder huishouden vorige week in de bus heeft gekregen, raadt de gemeente wel aan om 'bomen te kopen' om vliegreizen te compenseren, maar over zo iets simpels als het planten van een boom in je eigen tuin lees je niks. Wel onder het kopje 'tuininrichting' een verhaal over hoe je het moet aanpakken als je heel je tuin wilt bestraten. De gemeente geeft zo een verkeerd signaal af.
    Ik snap wel waar die tip vandaan komt: doordat in Tilburg veel groen is vervangen door steen heeft de gemeente al verschillende keren ondervonden dat bij overvloedige regenval problemen ontstaan met de waterafvoer. Een reden temeer om ruimte te geven aan groen!

  14. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @Gert

    sory Gert, in dit geval is er vooralsnog geen dooddoener als vooruitschrijdend inzicht. Vooruitschrijdend inzicht heeft Jan Hamming getoond toen huij het onacce[tabel eerste voorstel van wethouder Aarts in de prullenbak mieterde en met de bewoners ging praten over alternatieven. Hetgeen resulteerde in 3 varainnten. waar de bewoners en de raad voor model 2 kozen. en daarmee instenden. DAT en niet anders is het voortschrijdend inzicht geweest.

    En hoe verder? Er komt in maart een prima parkje met een mooie monumentale boom volgens de wensen van een meerderheid van de de Noordstraat!

  15. Gert avatar
    Gert

    Hoi Tine,

    Verschuil je nu alsjeblieft niet achter waar partijen het mee eens waren. Er bestaat ook nog zoiets als voortschrijdend inzicht. De zittende coalitiepartijen hebben willens en wetens niet willen luisteren. Neem a.u.b. je verantwoordelijkheid en neem deel in de discussie hoe nu verder.

  16. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @ Andrea
    ja, klopt, de Vijfsprong moest geherstructureerd en daar waren 33 vd 39 indertijd democratisch gekozen raadsleden het mee eens,

  17. Andrea avatar
    Andrea

    Meestal lees ik de columns op TilburgZ vanaf de zijlijn, maar nu moet ik als Tilburger toch echt even reageren. Laten we niet ineens zoete broodjes bakken. De Vijfsprong moest volgens de gemeente worden geherstructureerd, inclusief de esdoorn weg, i.v.m. een 'uniforme uitstraling'. D

  18. ruevert avatar
    ruevert

    Waar is het gezonde boerenverstand gebleven in dit dorp. Iedereen hobbelt op zijn stokpaardje volgens vooraf bepaalde paden, platgetreden stramienen af en snelt voort zonder achterom te kijken of te accepteren dat wat in verleden is gemaakt ook goed kan zijn. Voorwaarts in de T.
    Alles wat oud is verleden tijd en moet vernieuwd worden. Lang leve de planalogen en andere -ogen die ons leven bepalen

  19. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @Hein:

    Let erop dat u niet de hele tuin bestraat,staat er kennelijk in het energieadviesboekje.Let op: het betreft hier een energieadvies en aanbevelingen over tuininrichting zullen daaraan gerelateerd moeten zijn.Dat het m

  20. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    @tine
    Dat juryrapport van die 'groenwedstrijd' zegt me niks. Er wordt zoveel beweerd: zo noemden stedenbouwkundigen van de gemeente het steriele PVreedeplein 'een architectonisch pareltje', het Kromhoutpark met een vijver zonder oeverbeplanting waar met bamboe een biotoop is gecre

  21. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @Hein en Arjen

    Waar moet het toch naartoe met het groen in Tilburg? Volgens de 'Entente Florale' verdienen we als stad weliswaar landelijk weliswaar de vierde plaats op gebied van groen, kreeg de stad een rapportcijfer van 8,1 in de wedstrijd om zich groenste stad van Nederland te mogen noemen, heeft de jury bijzondere waardering voor visie , beleid en bewonersparticipatie, is ze ook erg positief over kadernota Groene Mal en Dongevallei: het deugt kennelijk niet of er zit een vlekje aan.

    en ja, ook vroeger waren er struikrovers, maar die zaten wellicht meer in het buitengebied. Het Wilhelminapark is verre van kaal en ongezellig: het is een levendig en prachtig stadspark, zonder steen en beton, niks strak en leeg: dynamisch en gerevitaliseerd door een prima onderhoud.
    De klimaatverandering (mede dankzij onophoudelijke en progressieve toename van wat voor soort vervuilende, rollende voertuigen ook al weer Arjen?) die gepaard gaat met veel heftiger stormen die we de laatste jaren niet alleen in verre uitheemse landen maar ook in dit deel vd wereld (zelfs in Tilburg) mee mogen maken zorgt ervoor dat er soms een boom ongewild omwaait, splijt of meer van dit ergs.Dan wordt er in Tilburg geen dunne spriet voor teruggezet maar direct een boom van enig formaat.

    En Hein, dat op PVreedeplein bestaande bomen zijn hergeplant zou je ihkv duurzaamheid toch ook wel mogen waarderen lijkt me.
    Ik geef toe: er zou nog meer groen bij mogen, maar het is ook een plein waar allerlei zaken als(jaarlijks)kermis, terrassen, bevoorrading, fietsers enz.op moeten plaatsvinden.
    Ik pleit er al maanden voor om de gevel vd MustSee bioscoop te voorzien van gevelbegroeiing.

  22. arjen avatar
    arjen

    @ Tine
    Helemaal niet mee eens; dat soort 'nieuwe inzichten' zijn alleen maar bedoeld om de stad constant op de schop te krijgen voor de verdiensten van 'ontwerpers', slopers, verhuizers, projectontwikkelaars, aannemers etc. Met andere woorden: de hele scene rondom het politieke en ambtelijke circus.

    Ook je argumentatie deugt niet: alsof er vroeger geen sprake was van struikrovers etc. Nu is het volgens jouw blijkbaar zo onveilig dat je overal transparante (lees: strakke en lege) ontwerpen op moet loslaten. Heel veel steen en beton met her en der een bolletje groen. Liefst in een pot. Wat een geweldig inzicht zeg!

  23. hein van der schoot avatar
    hein van der schoot

    @tine
    In een door de gemeente uitgegeven boekje uit 1996, getiteld 'Tilburg, moderne industriestad', wordt gesuggereerd dat 'de groene wiggen – lanen, kanalen beekdalen en bossen die de natuur diep de stad inhalen', goed zullen worden beschermd. Tilburg zou zelfs nog groener worden: 'er komen parken bij'. Het is echter heel anders gelopen. De afgelopen jaren is juist telkens in- en uitgebreid ten koste van natuur. Dit is een sluipend proces dat nog steeds doorgaat. Intussen is in Tilburgse parken op de meeste plaatsen ook nog eens een gevarieerde onderbegroeiing vervangen door gras en ander eenvormig groen.
    Er zijn in Tilburg niet veel plekken waar je op zo'n klein lapje grond nog zo'n verscheidenheid aan bijzondere planten vindt als in het plantsoen bij de Vijfsprong. En nu zou ook dit parkje een 'T styling' moeten ondergaan? Alsjeblieft niet!

    De platanen langs de cityring waarnaar je verwijst zijn uitheemse bomen die veel aangeplant worden, terwijl die op geen enkele wijze bijdragen aan biodiversiteit. Ze zijn voor insecten en vogels totaal oninteressant. Waarom is hier niet gekozen voor een streekeigen boom die wel vogels aantrekt? Hetzelfde geldt dus voor de aanplant op het grijze PVreedeplein waar op natuurgebied niks is te beleven.

    Het groene karakter van Tilburg had uitgangspunt kunnen zijn bij stadsontwikkeling en Tilburg had zich op dit punt kunnen onderscheiden van andere steden. Helaas, het tegenovergestelde is gebeurd. Beloftes zijn niet nagekomen en veel belangrijke groenstructuren zijn intussen verdwenen of ernstig beschadigd. Toch zijn er nog mogelijkheden om van Tilburg alsnog een mooie 'parkstad' te maken, maar dan is wel een totaal ander visie nodig op stadsontwikkeling dan we hier de afgelopen jaren hebben gezien.

  24. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @Arjen

    1.
    Klopt Arjen, er komt tov het huidige postzegeltje meer groen, weliswaar niet hetzelfde groen als dat er in het originele ontwerp stond,maar anders MEER groen. En van meet af aan is duidelijk geweest dat er een monumentale boom terug zou komen.

    Als je verwijst naar het originele parkje:
    Tijden en inzichten veranderen, waar in een andere tijd hoge dichte bosschages een romantisch decor vormden voor verliefde stellen op een bankje, heerst nu de pragmatiek van de roep om veiligheid en worden parken transparanter aangelegd.
    Veel struiken en heesters in het Wilhelminapark bijv. zijn enkele jaren geleden gerooid, het werd er transparanter door, met zicht onder de bomen door het hele park. Met het zicht dat terugkwam baande zich de drugs- en protitutiescene (gelukkig)een pad naar buiten en is het nu een park waarin gespeeld wordt, waar mensen heelijk kunnen vertoeven zonder angst om overvallen te worden.

    2.
    Ik heb heel groot respect voor elke ontwerper van groen, vormgeving, architectuur en kunst in

  25. arjen avatar
    arjen

    @ Tine, het extra groen dat toegevoegd wordt aan de vijfsprong???!!!!! Lees dit artikel van Henk nu eens eerst en heb wat respect voor ontwerpers van vorige generaties!

  26. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    @repelsteeltje

    en wat te denken aan het vele toegevoegde groen in de vorm van lange brede hagen en vele bomen (die tot mijn verbazing nog lang in de herfst, zelfs bijna winter hun blad niet hebben verloren en nog steeds groen zijn) op de Spoorlaan? Langs heel de Cityring? (hoe je verder ook denkt over Cityring:maar het verkeer rijdt wel door waardoor minder uitstoot dan kruisend verkeer met veel meer voor stoplichten stilstaande ronkende auto's. Wat te denken van het nieuwe Helen Deenparkje op de hoek van WillemII straat ipv het beton en staal dat er eerst stond?, De heerlijke Muzentuin waar we zomners met zijn allen in het gras liggen te genieten van muziek? De herplante volwassen bomen op PVreedeplein? De toekomstige lindebomen in maart op de Heuvel? Het extra groen dat toegevoegd wordt aan het Vijfsprongparkje?

  27. repelsteeltje avatar
    repelsteeltje

    Dat is het nou net @tine….."kwalitatieve nieuwe groene invulling"?
    Op z'n Tilburgs dus: staal, misschien gras, lelijke kunstwerken, kortom: sfeerloos!
    Liefdeloos en koud….

  28. tine van de weyer avatar
    tine van de weyer

    Henk schrijft:
    Later zien we hoe het oorspronkelijke ontwerp meer en meer geweld wordt aangedaan.
    De stenen worden groter, de populieren gekapt, de inrichting minder fijnzinnig, de beplanting minder gevarieerd.

    Dat geeft dus aan dat er van de originele tuin dus uitermate weinig meer over is. Kan het dan ook niet zo zijn dat als dit parkje bijna 80 jaar na dato weinig van zijn origine meer bergt het een mooi moment is om nog eens opnieuw te kijken of er een kwalitatieve nieuwe groene invulling gemaakt kan worden?

  29. Gert avatar
    Gert

    Probeer eens weg te komen met het omleggen van een wethouder om 4:00 in de nacht onder vermelding van het feit dat er in maart weer een nieuwe komt op minder dan tien meter afstand. Lijkt me een aardige discussie!

  30. onkundoloog avatar
    onkundoloog

    waar is het allemaal gebleven die goede oude tijd?