Schadeclaim van 250.000 euro vanwege gevoerde campagnes in Tilburg

"Propaganda werkt zolang mensen niet in de gaten hebben dat het propaganda is." Op deze uitspraak van Nazileider Joseph Goebbels lijkt de reclamewereld nog altijd volledig haar strategie te baseren. Een mens krijgt tegenwoordig zo’n 500.000 reclameboodschappen toegediend in de levensfase waarin hij nog niet eens beseft wat reclame is en doet. Volwassenen krijgen reclame voorgeschoteld in de vorm van ogenschijnlijk gewone programma’s, films, berichtgeving of een zogenaamde ‘verkiezing’ van het mooiste park of het mooiste ontwerp. Sommige gemeentes brengen tegenwoordig bedrijfsreclame in de vorm van gemeentevoorlichting. Er is zelfs een gemeente in het land die de gezamenlijke reclame van ondermeer de ondernemers in de binnenstad (T-binnenstad) presenteert als "alleen maar een nieuw gemeentelogo". Voor wie die reclamestrategieën door heeft is de maat inmiddels vol. Dat blijkt niet alleen uit de laatste reacties onder ‘Tilburg laat het zien‘ en ‘T jeukt meer en meer‘ (open brief naar burgemeester, wethouders en raadsleden), maar ook uit de ingediende schadeclaim van het Lindefonds, dat onder andere enkele boeken van mij ook sponsorde. Zij vragen 250.000 euro als schadevergoeding voor de gemeentelijke reclamecampagnes van de afgelopen jaren. Met toestemming van het fonds op deze weblog de letterlijke tekst zoals die als motivatie bij de rekening naar de gemeente is meegestuurd:

• Toen de Lindeboom zijn betekenis als symbool van het Eeuwig Leven zelf demonstreerde door de regeneratie in de oude stam, werd dit in de voorlichting van de gemeente juist volledig verzwegen. Naar Raad en bevolking werd zelfs verzwegen dat de ‘Heidemij’ in haar laatste rapport nadrukkelijk melding maakte van die regeneratie.
• Toen de boom op de dag van de kap alsnog zelf zijn Levensboombetekenis demonstreerde, werd het levende bewijs van het feit dat de boom allerminst "dood" of zelfs "doder dan dood" was een dag later van de Heuvel afgevoerd en vervolgens op een geheim gehouden plek niet "verzorgd", maar gewoon dood gedroogd.
• Het kappen van de boom was het hoogtepunt van de campagne ‘Tilburg Moderne Industriestad’. De promotie van het begrip ‘Moderne Industriestad’ werd gekoppeld aan het letterlijk en figuurlijk omlaag halen van het begrip ‘til’, ofwel tilia/lindeboom. Daarbij werd het kappen van de boom zelfs systematisch betiteld als "ontmanteling" en werd de boom zogenaamd "ontmanteld", alsof het om een gevaarlijke kernraket ging.
• Gepaard aan de campagne ‘Moderne Industriestad’ mocht over de oude Lindeboom niets positiefs meer in het nieuws. Gedichtjes, liedjes, tentoonstellingen, lezingen, een toneelstuk, ingezonden brieven, alles werd jarenlang verzwegen, tot op de dag van vandaag, inclusief de door ons gefinancierde latere publicaties ‘Lindebomenfietstocht’, ‘Oranjebomen in Tilburg’ en ‘De naam Tilburg’.
• Een door ons aan de VVV ter verspreiding aangeboden ‘Lindebomenfietstocht’ werd zelfs door de VVV helemaal niet verspreid, maar later door henzelf uitgegeven in een aan de campagnes aangepaste versie. Daarin was alle informatie over de Tilburgse Lindeboom geschrapt en vervangen door oproepen tot het bezoeken van winkels, terrassen en dergelijke.
• Het door ons gesubsidieerde boek ‘Tilburg vijf eeuwen rond een heilige Linde’ werd inhoudelijk totaal verzwegen. Bij het uitkomen van dit boek schreef de krant zelfs met een dikke kop "boom was pro-Duits". Commentaar op dit soort jaren later nog aanpassen van de berichtgeving aan kapplannen en bouwplannen was vervolgens zelfs via ingezonden brieven niet toegestaan.
• In de door grote campagnes kennelijk bepaalde berichtgeving kwamen in het Brabants Dagblad stadsbomen in het algemeen alleen nog maar negatief in het nieuws, werd de totale groenvoorlichting systematische misleiding en valse voorlichting.
• Onderdeel van de campagne was destijds ook de promotie van het biermerk ‘Oranjeboom’. In verband daarmee werd de oude Oranjeboom gekapt op de verjaardag van de kroonprins ter meerdere promotie van wat toen werd gepropageerd als ‘Kroonprins der Pilseners’, ofwel Oranjeboombier.
• De reclameleus ‘Oranjeboom bruist van gezelligheid’ werd in een speciale uitgave van Tilburg Magazine vertaald naar ‘Tilburg bruist van gezelligheid’ met daarbij een spandoek van het eigenlijk bedoelde biermerk. Op Oranjehoogtijdagen werd daarbij demonstratief de plek van de oude Oranjeboom ingericht als dumpplaats voor vuilnis en afval. Tegelijkertijd werd als "hét symbool van de stad" een recent reclamebedenksel gepropageerd van horeca, drankenhandel en met name een plaatselijke destilleerder.
• Bij de gemeentelijke geschiedschrijving ‘Tilburg stad met een levend verleden’ werd de aanvankelijke auteur Ton Thelen aan de kant gezet, waarna uit zijn tekst alles over de Lindeboom werd geschrapt. Een voetnoot (139) bij elders terloops nog genoemde betalingen voor onderhoud aan de Lindeboom correspondeert achterin bij de bronverantwoording zelfs met een hiaat waar de cijfers ineens verspringen van 138 naar 140 (hoofdstuk 6). Van het door ons gesponsorde ‘Tilburg vijf eeuwen rond een heilige Linde’, wordt zo gedaan alsof het gewoon niet bestaat. Van een boek vol met nieuwe nooit eerder gepubliceerde historische gegevens over Tilburg wordt in een zogenaamd "historisch standaardwerk" gedaan alsof het nooit geschreven is. Wie meer wil weten over de Tilburgse Lindeboom moet maar weer van voor af aan beginnen met jarenlang archiefonderzoek!
• Het boek ‘Tilburg vijf eeuwen rond een heilige Linde’ begint en eindigt in extra dikke letters met ‘til‘ en de boodschap om de nadruk weer als vanouds op dit betekenisvolle begrip te leggen. Daarop volgde toen de campagne ‘T’, waarin de nadruk nog nadrukkelijker juist werd afgeleid van het begrip ‘til’ en na ‘moderne industriestad’ nu verlegd werd naar alleen nog een T. In reclameuitingen werden ook in beelden de letters ‘til’ van Tilburg door een grote T weggedrukt en samengeperst tot een zielig hoopje aan de zijlijn. Gekoppeld aan deze campagne werd de mediasituatie rond het begrip ‘til’, ofwel lindeboom nog absurder.
• Met de T-oproep ‘Plas op de plaats’ werd zelfs opgeroepen tot urineren op de plek van de oude Lindeboom.
• Door het zich met een T ook manifesterende sTadsmuseum werd een oproep gedaan aan Tilburgers om zich te melden met bijzondere verzamelingen, mede voor een publicatie daarover. Stichting Stadsbomen meldde zich met een bijzondere verzameling liedjes, gedichten, foto’s, hout en allerlei gevonden voorwerpen met betrekking tot de Lindeboom. Maar nee, elke Tilburgse verzameling was voor het T-museum interessant, maar niet over de Lindeboom.
• Vanaf april 2006 kreeg de bevolking via reclameborden, folders en tv-spotjes de Tilburgse Lindeboom weer te zien. Onder de boom echter stond dan steeds "heu el". Dienden we de "gevaarlijke boom" die in 1994 was "ontmanteld" nog altijd te beschouwen als HEU, ofwel Hoog Energetisch Uranium? In de toegepaste reclamepsychologie dienden we in elk geval de Linde te associëren met iets akeligs en geks. In de eigenlijke tekst ‘heuvel’ was de letter ‘v’ weggevallen. Die wees als een pijltje nog naar de Lindeboom. Dat was maandenlang de diepere reclameboodschap: die Lindeboom, die is weggevallen, die bestaat niet meer, daar praten we niet meer over. We hebben het zelfs niet over de betekenis van zijn oude standplaats. En naast het tot losse letters gereduceerde "heu el" stond een andere letter al klaar: de T. In tv-spotjes ging die letter zelfs letterlijk over de Lindeboom heen. Dat was de clou achter de toegepaste hogere reclamepsychologie: de Lindeboom is definitief passé, in plaats daarvan hebben we nu de T.
• In de gemeentevoorlichting rond een nieuw ontwerp voor de Heuvel werd tegelijkertijd nog eens extra de Lindeboom slechts opgevoerd als nostalgie en verleden tijd, zonder ook maar enige diepere of bijzondere betekenis verder. Daarbij werd over de boom zelfs letterlijk gesproken in termen als "het loodje gelegd". De spectaculaire overlevingsstunt in 1994 werd nadrukkelijk verzwegen. In de hele voorlichting werd met geen woord gerept over de spectaculaire doorgroei van de in ballingschap nog altijd voortlevende Vrijheidsboom.
• In recente T-advertenties werd onlangs zelfs speciaal gesproken over de periode in Tilburg tussen 1933 (de Linde krijgt 32 betekenisvolle, nieuwe stutten) en 1994 (de Linde overleeft op spectaculaire wijze zelfs de kettingzagen). "Herinneringsfout", zo luidt de kop boven die advertenties. Opgeroepen wordt om een bezoek te brengen aan het moderne Tilburg van na het kappen van de Lindeboom voor een juiste en betere herinnering aan de stad en het uitwissen van een kwalijke "herinneringsfout".

In de hier geschetste sfeer kunnen we u eventueel nog tientallen andere voorbeelden geven, maar wij gaan er van uit dat de hier genoemde zaken duidelijk genoeg zijn om over te gaan tot schadevergoeding voor de door u gevoerde acties en campagnes.
Wij wijzen erop dat de schade aan onze doelstellingen in werkelijkheid nog veel groter is doordat we ook steun verlenen aan aandacht voor bomen en stadsnatuur in bredere zin. Zo sponsorden we ook het boek "Tilburg daar leeft meer dan je denkt’, zoals te zien op bladzijde 204 van dit boek, waar wij als eerste met ons logo staan vermeld. Amper twee weken echter na het verschijnen van dit boek waren alle daarin afgebeelde planten langs de openbare weg allemaal doodgespoten, vond vervolgens de grootste bomenkap plaats uit de Tilburgse geschiedenis en werd nog eens extra geïnvesteerd in de T-campagne.

Voor overzicht per onderwerp van eerdere en latere stukjes zie weblogoverzicht.