Welkom in Tilburg

Het is in Tilburgse kunstkringen te doen gebruikelijk om hoog op te geven over Station Tilburg. Mensen die ik hoog acht als Jef van Kempen en Rolf Jansen wezen ons op de kenmerken van De Stijl van het gebouw en eveneens op het feit dat in het café tegenover het station -toen nog het oude- tijdens de oorlog van ’14-’18 Theo van Doesburg (hier gelegerd) en Anthony Kok (stationschef in Tilburg) bevlogen gesprekken voerden over hoe het na Wereldoorlog I verder zou moeten met de kunst. In Tilburg zou de beweging van de Stijl zijn embryonale fase hebben doorgemaakt.Kan allemaal wel zijn, maar ik ben er nooit kapot van geweest van ons station en als het al tot De Stijl zou behoren, dan is het nog altijd een halve eeuw te laat gebouwd. Zouden ze bij de NS gedacht hebben dat wij hier vijftig jaar achter lopen? Ik denk het wel. En dat denken ze er nog steeds, want een trein met als eindpunt Tilburg, afgezien van een boemeltje dat vanuit Leiden vertrekt, zul je in Nederland niet vinden.

Okay, we kregen een kroepoekdak van onze spoorwegen en dat mag dan apart zijn, al wat eronder staat is kleinburgerlijk calvinisme, begeleid door een torentje van lekmevesje. Geen allure, geen uitstraling, hooguit geschikt als halteplaats voor een Noordoostpolderdorp dat niet verder uitgroeien mag dan 30.000 zielen.

Omdat ik voornamelijk in Den Bosch werk, maak ik bijna dagelijks gebruik van Station Tilburg. Als ik aankom op Spoor 3 en even later met honderden anderen sta te wachten om via een trapje van een meter breed maar liefst vier meter naar beneden te gaan, denk ik wel eens aan de Centraalstatie in Antwerpen, waar weliswaar de imperialistische grootheidswaan vanaf straalt, maar waar iedere blik genieten is, van de enorme inkomsthal met zijn majestueuze koepel tot de ijzerconstructies van Eifel boven de perrons.

Vorige week moest ik naar Brussel en besloot de avond tevoren alvast een kaartje te gaan kopen, omdat de ticketautomaten van de NS nogal eens kuren vertonen, waardoor je een trein zou kunnen missen. Het was een dinsdagavond, omstreeks negen uur, de stationswinkeltjes waren gesloten, het restaurant was gesloten, de balie was gesloten, er was niet een NS-medewerker meer op het station van de zesde stad van Nederland, een immigrantenfamilie probeerde kaartjes te kopen via de automaat, wat niet lukte. Ze keken wanhopig in het rond, al wetend dat ze dadelijk als ongewenste vreemdeling en ook nog eens zonder kaartje in de trein te kijk zouden worden gezet. Wat zou ik van Tilburg denken, peinsde ik, als ik nu de stad voor het eerst zou bezoeken? Hoe zou ik het beschrijven? Toch nog het donkere zuiden, waar om acht uur ’s avonds het licht uitgaat? Al mijmerend lette ik niet op en draaide een kaartje met een verkeerde bestemming uit de automaat. Mooi pech gehad, een dergelijke fout is onherstelbaar en komt honderd procent voor je eigen rekening. Eigen schuld, zou je kunnen zeggen, maar met evenveel recht noem je het onvriendelijkheid, onzorgvuldigheid, onbeschaamdheid of botheid.

Door het te smalle schuifdeurtje weer buiten gekomen, stond ik recht voor een dwarsstraat, een stationsplein is er niet. Halverwege de straat stond een onvriendelijk hek met een modderpoel erachter. Nergens enige uitleg. Als vreemdeling moest je wel denken aan het einde van de wereld te zijn gekomen, of in ieder geval concluderen dat je in Tilburg niet welkom was. Ik ken de mensen, ik weet dat het zo niet is. Dat die indruk gewekt wordt, ligt aan de NS en aan een gemeente die zich niet weet te verkopen.