Het is weer bijna zover! De Tilburgse Kermis komt er aan. Tien (!) dagen maar liefst zal de hele binnenstad vol staan met zwier- en zwaaiapparaten.
Maar er zijn ook lachspiegels en goktenten en oliebollenkramen. En de kop van Jut. Heb je je wel eens afgevraagd waarom Jut zo hard op zijn kop geslagen moet worden. Wie is Jut?
Dit staat er in Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal bij ‘Jut’.
"Iem. uit Jutland, syn. Jutlander: het hoofd van Jut, de kop van Jut (van een berucht moordenaar uit Jutland), krachtmachine op kermissen: door op een pin te slaan brengt men een patroon tot ontploffing (wat een luide knal geeft) en vliegt een gewicht langs een paal omhoog, des te hoger naarmate men harder slaat."
‘Een berucht moordenaar uit Jutland.’ Kijk aan.
Maar de online encyclopedie Wikipedia heeft veel uitgebreidere informatie over deze Jut. Luister maar:
Het was 1872. Hendrik Jut werkte niet en had geen geld maar wilde wel trouwen met ene Christina, die als dienstbode had gewerkt voor een rijke weduwe. Hendrik bedacht een plan om aan geld te komen: hij leende tien gulden van zijn moeder, waarmee hij twee pistolen en een dolk kocht. Kort daarna ging hij samen met Christina naar het huis van de rijke weduwe in Den Haag en stak zowel haar als haar nieuwe dienstbode dood. Daarna gingen Hendrik en Christina er met alle geld en juwelen vandoor.
Den Haag was dagenlang in rep en roer en alle kranten stonden bol van het nieuws over deze dubbele moord.
Hendrik en Christina vluchtten naar het buitenland maar kwamen na een tijdje terug en gingen in Rotterdam wonen, waar Hendrik een koffiehuis kocht. Alles leek goed te gaan, tot Hendrik per ongeluk zijn mond voorbij praatte over wat hij had gedaan. Al snel werden hij en zijn vrouw gearresteerd en binnen de kortste keren hingen de portretten van de "monsterlijke daders" in alle etalages van De Haag.
Christina werd wegens diefstal veroordeeld tot twaalf jaar tuchthuis en Jut kreeg levenslang. Hij overleed in de gevangenis.
Een kermisexploitant bedacht een attractie met de naam Kop van Jut waarop de mensen met mokerslagen hun woede konden afreageren. De échte "kop" van Jut – zijn hoofd – werd na zijn dood op sterk water gezet en is jarenlang te zien geweest in het anatomisch museum van de Universiteit van Groningen. De fles waar zijn hoofd in werd bewaard schijnt echter te zijn gaan lekken en het hoofd is verloren gegaan. Het enige wat vandaag nog resteert is een afgietsel van het hoofd van Hendrik Jacobus Jut.
Of het allemaal klopt weet ik niet, want deze informatie (en de foto van Hendrik Jut) is afkomstig van de internetencyclopedie Wikipedia. Aan deze encyclopedie kan in principe iedereen meewerken, jij en ik ook. Toch schijnt Wikipedia het niet slecht te doen: onlangs werd de informatie van Wikipedia vergeleken met een officiële internet encyclopedie, de Encyclopedia Britannica, en men kwam tot de conclusie dat er weliswaar foutjes in Wikipedia stonden, maar dat de informatie in de Britannica ook niet altijd helemaal juist was.
Hoe dan ook, het verhaal van Hendrik Jacobus Jut, de Haagse moordenaar, klinkt wel een heel stuk interessanter dan ‘een moordenaar uit Jutland’. Toch?