Open brief aan Jan Hamming over collegevorming

Het is nu precies een maand na de gemeenteraadsverkiezingen. En terugdenkend aan de avond van 7 maart concludeer ik dat ik toen optimistischer was over Tilburg dan nu. De verkiezingsuitslag gaf mogelijkheden, nieuwe kansen, maar daar is inmiddels niet veel meer van over. Tijd voor ons om nog eens wat op een rijtje te zetten, en om te krabben waar het jeukt.

Volgens mij was het terecht dat onze eerste voorkeur uitging naar gesprekken tussen de partijen die de verkiezingen overtuigend hadden gewonnen: PvdA, SP en LST. Daar is het nooit van gekomen. Verder dan vertrouwelijke bilateraaltjes ging het niet, en daarboven hing steeds de schaduw van jouw wens om met het ‘oude’ college verder te gaan en je enorme tevredenheid over het beleid van de afgelopen jaren. Die tevredenheid is volgens mij door de kiezers niet bevestigd, daarvoor was de verkiezingsuitslag té duidelijk. De wens om met het ‘rompcollege’ verder te gaan vond ik dan ook vooringenomen.

Dat het met de LST niet is gelukt ligt deels natuurlijk aan die partij zelf. Als je geen wethouders kunt leveren is het onzinnig aan verkiezingen mee te doen, laat staan aan onderhandelingen deel te willen nemen. Toch blijft de alternatieve loop van de geschiedenis onbekend en dus knagen. Als we met z’n drieën wél serieuze gesprekken over de inhoud waren begonnen, zou dat wethoudersprobleem zich best nog eens hebben kunnen oplossen. We zullen het nooit weten.

Te stellen dat wij onszelf buiten spel hebben gezet door een blokkade tegen het CDA op te werpen vindt ik echt absurd. In onze brief van 23 maart boden we nog openingen, maar je moet ze wel willen lezen. Maar vooral: alleen met de logica dat het CDA altíjd deel moet uitmaken van een Tilburgs college is een blokkade tegen die partij een definitieve stap om buiten het bestuur te blijven. Die logica bestaat echter niet, althans niet bij ons en zeker ook niet bij de kiezers. Maar ik snap je redenering wel: als de LST en de SP zichzélf buiten spel zouden zetten, hoef jij niet de verantwoordelijkheid te nemen voor de samenstelling van het nieuwe college. Toch is dat een slecht begin.

Erger is echter dat ons alternatief, PvdA-SP-GroenLinks-VVD, zonder daar ook maar één woord aan vuil te maken, buiten de deur is gehouden. Dat college zou groter, sterker en zeven zetels linkser zijn dan waar je nu mee aan de slag bent. Enkel de mededeling ‘GroenLinks wil niet’ bleek afdoende, althans voor jou. Ik vind dat terugkijkend nog steeds te gek voor woorden. Wij schrijven een brief van maar liefst vijf kantjes om onze positie duidelijk te maken en worden weggezet als ‘zelf opgestapt’, maar een eenvoudig Njet van Gon Mevis is blijkbaar ruim voldoende om in het college te kunnen komen (niet blijven, kómen). Een verliezende partij, van drie zetels, die zonder ook maar één argument te noemen een blokkade opwerpt tegen een groter, sterker én progressiever college…

In andere steden zijn de onderhandelingen ook in volle gang. In Boxmeer gaat de SP met het CDA in zee. Je ziet ‘t, geen dogma’s! In Heerlen regeren straks SP, PvdA en – jawel – de VVD. Er kan dus van alles. Behalve in Tilburg, daar is het business as usual.

Ik hoor veel teleurstelling in de stad. Niet alleen van SP’ers of omdat de SP niet in het college zit, maar omdat maar weinig mensen kunnen vatten dat het voorziene ‘rompcollege’ nou een uitdrukking is van de verkiezingsuitslag. Omdat het CDA na haar historische verlies doet alsof er níets is gebeurd. Omdat GroenLinks met geen woord naar buiten treedt over wat ze nou wil. Omdat het op belangrijke punten als zorg, integratie en cityring oorverdovend stil blijft. Zelfs op je eigen website vindt slechts een derde van de bezoekers dat PvdA-CDA-GroenLinks de meest gewenste combinatie is.

De teerling is geworpen, maar dat was ie eigenlijk al vóór de verkiezingen. Toch geldt in de politiek volgens mij dat niets definitief is totdat het voorbij is. Wat heb je inmiddels uitonderhandeld met de nieuwe coalitie? Denk je serieus dat dat absoluut niet beter kan? En hoe staat het met de ‘chemie’? Bruischt dat nog een beetje en denk je dat nérgens anders te kunnen vinden?
Heb je zin in een experiment? Laten we met je voorlopige resultaat bij Burgemeester Jansen eens om de tafel gaan zitten, PvdA, SP en VVD, en eens kijken waar wij het misschien anders (beter) zouden doen. Pas dán kun je echt kiezen en overtuigd zeggen dat het nieuwe college goed genoeg is voor Tilburg. Al was het maar voor je eigen gemoedsrust.

Met vriendelijke groet,

Johan van den Hout
SP fractie