Sommige woorden of namen zijn zo algemeen dat je bij voorbaat al het idee hebt dat het zinloos is om te gaan ‘googelen’. Maar dan nog heb je soms het trefwoord sneller te pakken dan je dacht…In kroegen waar ze ’n voorkeur voor gedateerd Nederlandstalig repertoire hebben hoor je ‘m dezer dagen nog wel eens voorbij komen: “Een heel gelukkig kerstfeest”.
Het is zo’n typische ‘Oh ja’-plaat: niet echt een nummer dat diep in je ziel verankerd was, maar als je het hoort gaat er wel wat dagen.
Ook bij de stemmen die in dit nummer voorbij komen gaat wel ’n belletje rinkelen: de stemmen van Peter Koelewijn, Ronnie Tober, Bonnie St. Claire, Nico Haak, Ciska Peters en Willeke Alberti herken je altijd wel. Maar er zit ook een krakend stemgeluid bij dat zich wat moeilijker laat raden.
Toen ik deze kerstklassieker ooit in een bak op de rommelmarkt tegenkwam kon ik uit de hoestekst opmaken dat deze krakende stem toebehoorde aan een zekere Ome Jan.
Uit de hoesfoto kon ik afleiden dat het een oudere man met brillantinehaar was. Ongeveer het plaatje dat bij zo’n krakende stem hoort.
Tja, Ome Jan…Er zijn veel Jannen in ons taalgebied en velen daarvan zijn ook nog eens oom. Het intikken van deze naam op Google leek dus geen optie om meer helderheid te scheppen in deze kwestie.
Toch probeerde ik het eens een keer. Het ‘Googelen’ van namen die toevallig in je opkomen kan een leuke bezigheid zijn; je komt soms op de meest verrassende sporen.
‘Ome Jan’ had op Google liefst 5820 vermeldingen. De eerste vermelding was echter een songtekst van de krakerige bard en de zestiende vermelding bleek de complete geschiedenis van zijn korte doch turbulente artiestenloopbaan.
Ome Jan was een one hit wonder uit de stal van Peter Koelewijn. Hij was portier bij het Hilversumse Omroepkwartier en zodoende bekend bij alle DJ’s aldaar. Vaak liep Ome Jan tijdens radio-uitzendingen binnen en viste dan een plaatje uit het bakje van de DJ dat hij dan zelf op de draaitafel legde. Meestal was dat een dixielandplaatje, want dixieland was Ome Jan’s grote passie. Vaak kreeg hij zo’n plaatje dan nog gedraaid ook. Deze plugplegingen, die door de discjockeys glimlachend gedoogd werden, brachten Phonogrampromotor Pim ter Linde op het idee om Ome Jan een dixielandplaatje te laten maken. Met de ‘ingangen’ die Ome Jan had móest zo’n nummer immers wel een hit worden.
Het door Koelewijn geschreven en geproduceerde nummer ‘Zweer bij de knop van de deur’ van Ome Jan en de Haegsche Bluf Band besteeg in 1975 inderdaad de hitlijsten.
Dit zat ‘m waarschijnlijk in de combinatie van de absolute nonvocalist Ome Jan, het oubollige dixielanddeuntje, de eveneens zeer oubollige tekst (met illustere regels als ‘Zweer bij de knop van de deur dat trouwen jou nooit gebeurt’ en ‘Wie wordt lid van onze kring/ De anti-trouw-vereniging/ Wie van jullie heeft nog animo/ Postpapier en witte telefoon’) èn de toegenomen opdringerigheid van de zanger annex selfplugger.
Ome Jan voerde het pluggen van zijn plaatje echter dermate ver door dat de DJ’s er gek van werden. In elke denkbare uitzending kwam Ome Jan binnenlopen om ongevraagd zijn single op de draaitafel te leggen in de hoop dat het weer gedraaid zou worden. Eigenlijk ging hij daar gewoon vanuit.
Phonogram besloot derhalve het project Ome Jan te beëindigen. “Als we nóg een plaat met hem maken, hoef ik bij die jongens met m’n andere schijven niet meer aan te komen!” verzuchtte Pim ter Linde in een verklaring aan Peter Koelewijn.
Alleen op ‘Een heel gelukkig kerstfeest’ mocht Ome Jan nog meezingen.
Mocht ik het dezer dagen in de kroeg nog voorbij horen komen, dan zal ik bij de krakerige passages waarschijnlijk wel even denken aan die pluggende portier die aan zijn eigen enthousiasme tenonder ging.
Maar verder denk ik niet dat er veel kroeggangers zullen zijn die bij zijn soli zullen denken: ‘Oh ja, Ome Jan van Zweer bij de knop van de deur’!
Een typisch voorbeeld van een sterfelijke stem bij een onsterfelijk nummer.
“Een heel/ Gelukkig ke-herstfeest/ Voor jou/ En iederee-hee-heen/ Een heel/ Gelukkig ke-herstfeest/ Voor jou/ Voor mij/ Voor aaaaaallemaal/ Voor jou/ Voor mij/ Voor aaaaalleeeemaaaaaaaal!”