Nog niet zo heel lang geleden was de krant een meneer die wist hoe de wereld in elkaar stak, Het nieuws van alle kanten kwam via eenrichtingsverkeer bij de burgers. Meestal bij het ontbijt. Dankzij internet is dit patroon volledig op zijn kop gezet en is de krant maar een van de vele praatpalen waar burgers zich dag en nacht van kunnen bedienen. En dat gebeurt in een ongekende dynamiek om niet te zeggen razende stroom. Vaak in een taalgebruik dat aan duidelijkheid niets te raden laat.
Wie in de digitale edities van kranten of bij nu.nl of andere fora de reacties op nieuwsfeiten of personen in het nieuws leest vliegen de ongezouten meningen om de oren. In verreweg de meeste gevallen ontbreekt elke nuance en viert verbaal vandalisme de boventoon. Ongefundeerd uithalen naar wie of wat er ook maar in het nieuws komt, beschuldigingen, verwensingens soms: het geroddel bij de dorpspomp en op het marktplein van een halve eeuw geleden is heilig bij hetgeen er aan molotovcocktails met beledigingen en krachttermen continu op het net wordt geslingerd.
Alle scheldkanonades ten spijt: er is – en dat blijkt- wel degelijk behoefte aan fatsoenlijke gedachtewisseling. En dat vertaalt zich want in Tilburg worden aan de lopende band symposia en debatavonden georganiseerd: over politiek, cultuur, natuur, stadslandbouw en sport, over ouderenzorg, sociale vraagstukken,over burgerparticipatie en wegenonderhoud: er is haast geen onderwerp of er wordt wel een informatieavond met discussie aan gewijd.Het geeft een ongekende dynamiek aan de samenleving als iedereen mee wil doen, gesprekken wil voeren over wat hem of haar na aan het hart ligt, wat zorgen baart,waar tegen opgetreden zou moeten worden of waar de kansen liggen. Hoe meer debat hoe beter en dat kan ook via de media, daar is niets mis mee. Waar wel iets grondig mis mee is zijn de kwetsende schreeuwlelijkerds die vaak anoniem of onder een valse naam hun gal spuien enkel en alleen om blijk te geven van hun minachting, hun bijna fanate woede over de wereld om hen heen. Of het een dramatisch dodelijk ongeluk is op de Cityring, een prins die slachtoffer van een lawine wordt, een wethouder die vertrekt nadat ie zich13 jaar het vuur uit de sloffen heeft gelopen: je kunt er vergif op innemen dat er weer talloze mensen met alleen een voornaam (of soms zelfs die niet) over elkaar heenbuitelen om vaak op venijnige toon hun zegje te doen.
Afzeiken en voor joker zetten schijnt een nieuwe trend te zijn. De Nederlandse TVzenders geven – met PowNews voorop – avond aan avond in praatprogramma’ s voorbeelden hoe je dat het meest effectief doet. TVprogramma’s als Big Brother,Newkids, websites als Geen Stijl is lachuuh ….En met verve speelt ook de eredivisie der Tweede Kamer in een verbale bokswedstrijd het spel der verruwing. Voor wie de tegenstander met een inhoudsloze beledigende oneliner effectief in de touwen weet te smijten gaan de duimen van pers en publiek geheid omhoog.Het eind van het liedje is dat er – godbetert – een discussie over het recht op belediging is ontstaan. Moet niet gekker worden: het recht om te schelden. Het recht om onverdraagzaam te zijn. Het recht om te pesten.De intolerantie zal van kwaad tot erger gaan: agressie in het verkeer, kinderen die gepest worden en van slachtoffer zelf pestkop worden en zelfs ouderen die in verzorgingstehuizen elkaars bloed wel kunnen drinken.
Het recht op belediging dus als fenomeen. Mij is echter altijd geleerd dat bij rechten ook plichten horen. Als het recht op belediging wordt verdedigd zou ik ervoor willen pleiten ook een discussie te voeren over de plicht op fatsoen. Voor mij is dat de erfenis van Job Cohen die ik met volle overtuiging wil onderstrepen. Fatsoen begint met opheffen van de anonimiteit bij de reacties van Brabants Dagblad.. Ruim een jaar geleden heeft de krant beterschap beloofd en gesteld dat anoniem reageren zou worden opgelost maar daar is nog weinig van terug te zien.En ofschoon het kledingstuk als zodanig in de ban is gaan de Sjans, de Sjorsen,deJesussen en Joanna’s in het Brabants Dagblad in verbale boerka nog steeds hun anonieme gang.De ongebreidelde woordendiarree die burgers in het algemeen op internet over elkaar wensen uit te storten maakt treurig en voedt permanent het onbehagen.Een misnoegdheid die leidt tot niets behalve tot nog meer boosheid, frustratie en toenemend geweld. Die toenemende agressie en verharding in de samenleving heeft hoogst urgent tegengas nodig. Tegengas van mensen die op een respectvolle manier het debat willen aangaan. Een debat waarin inhoudelijke verschillen de ruimte krijgen en waarin concensus wordt gezocht naar wat ons bindt, waar mensen belangen delen. Een gevecht tegen de bierkaai ? Ik hoop van niet. Als ik tussen de Tilburgers sta bij het zingen van het Levenslied, bij d’n Opstoet en de Meimarkt geloof ik oprecht dat er velen zijn die een roep op fatsoen met me willen delen. Eén compliment per dag loont met een glimlach. En elke verwensing krijgt de middelvinger. Ieder maakt zijn eigen keuze.Humor is natuurlijk het beste wapen.
Ik las: Fatsoenskloof. Moet die gedicht of kun je daar overheen springen?
Reacties
21 reacties op “FATSOEN, of de erfenis van Job”
Een pleidooi voor fatsoen! Ik sta achter je.
Beste Tine,
Wat stel je nu voor? Een verbod op anoniem reageren? Een verplichting tot het elkaar fatsoenlijk bejegenen? (Wat is dat? Wie bepaalt waar fatsoen begint en ophoudt?) Een humorplicht? Een einde aan het zo onoverzichtelijke crossmediale tweerichtingsverkeer?
Of zou het al een stuk schelen als politici zich eens wat onaangedaner en afstandelijker op zouden stellen? Als ze niet iedere plopkap van hun speeksel wilden voorzien? Niet iedere oprisping van commentaar? Als ze leerden wat vaker hun schouders op te halen en niet iedere zeurpiet van repliek (of hoop en vals optimisme) voorzagen?
De openheid en toegankelijkheid van ‘de politiek’ is gestoeld op de allerbeste intenties. Maar als juist door die openheid en toegankelijkheid het discours zich verhardt, zou het een idee kunnen zijn deze te heroverwegen.
Naar anderen wijzen kan daarna altijd nog.
@Tine,
de kop was veelbelovend. Job heb ik ook hoog zitten, maar verder lezend in het stuk komt daar niets van terug. Het blijft de voor jou gebruikelijke woordenbrij waar kop noch staart aan zit. Een cursus tekstschrijven en formuleren, zoals Job zeer goed kan, lijkt mij de aangewezen oplossing
@Ruevert: leer jij eerst eens eerlijk (onder) je eigen naam schrijven, voordat je publiekelijk commentaar hebt op publieke personen!
De zoveelste politicus die ik nou juist nog hoog achtte is vertrokken. Ook de in mijn ogen nog boven media-eisen en partijpolitiek opererende Job Cohen houdt het voor gezien. Terecht om vervolgens aandacht te vragen voor fatsoen en dat hier zelfs met hoofdletters te schrijven. Gemakkelijk ook gaat de lezer mee met Tine’s veroordeling van “verbaal vandalisme” en “molotovcocktails met beledigingen en krachttermen”.
Maar eenmaal op dit been gezet van instemming komt als in een professioneel reclamespotje de te slikken boodschap die juist niet te pruimen is. Dan gaat de aandacht naar “fatsoenlijke gedachtewisseling”, ofwel wat er in Tilburg gebeurt op het gebied van redactionele berichtgeving, debatavonden, informatieavonden en dergelijke. “Daar is niks mis mee”, schrijft Tine dan.
De feitelijke boodschap is dus dat het heel fatsoenlijk is hoe in het Tilburgse debat essentiële geluiden en eigenlijke feiten niet meer aan bod komen? Het is heel fatsoenlijk hoe hier deskundigen worden geweerd en zelfs de raadszaal uitgestuurd? Het is heel fatsoenlijk hoe uit brieven hele passages gewoon worden gewist of stukken zelfs in hun geheel worden verdonkeremaand? Er is “niks mis mee” dat door de Reclame Code Commissie veroordeelde voorlichtingspraktijken de gangbare praktijk zijn geworden en dat daarbij beweringen en onderzoeksresultaten worden omgedraaid en zelfs clubvoorlichting en ingezonden brieven worden aangepast aan campagne en ‘citybranding’? Dus is het logisch ook dat het op TilburgZ meer en meer niet meer over Tilburg gaat, maar over algemene of landelijke thema’s als pedofilie, ontwikkelingssamenwerking, emancipatie? Want in Tilburg gaat alles geweldig? Wie nog serieus vragen plaatst bij wat er in onze eigen stad gebeurt valt automatisch onder de categorie “kwetsende schreeuwlelijkerds”?
In elk geval lezen we niets over de inmiddels toch wel zeer alarmerende praktijk op deze website om de feiten te negeren en op bewijsstukken, rugnummers en dossiernummers te reageren met insinuaties en inhoudelijke op de persoon gerichte ‘argumenten’ zelfs als “knettergek”, “malloot”, “niet geloofwaardig” enzovoort. Heel fatsoenlijk allemaal hoe in Tilburg het debat gevoerd wordt? Of wordt na dit soort vragen weer nóg fatsoenlijker niet meer gereageerd? Wordt wellicht na nog duidelijker vragen deze column weer met reacties en al gewist met vervolgens in een nieuwe column de suggestie dat de reacties toch wel heel onfatsoenlijk waren?
Ja Henk, iedereen is fout in Tilburg, alles gaat verkeerd, er is er maar 1 met het gelijk aan zijn zijde. Dat die zich nog in het debat mengt (of ja… keer op keer op zijn eigen gelijk wijst) is dan ook overbodig zo onderhand, helaas. Want wij allen hebben het bij het onrechte eind en de verheven heer Kuiper heeft immer het gelijk aan zijn zijde, daar is ‘ie mee geboren in het dorpje Tilliburgis.
@Paul,
je ontwikkelt je langzaam maar zeker als een calvinistische moraalridder, die de wijsheid in pacht denkt te hebben en geen oog meer heeft de andere waarheden in dit dorp.
@Ruevert: R U talkin’ to Henk? Mij een Calvinist noemen en een moraalridder en dat alles uiteraard weer laf anoniem, humor is onbetaalbaar!
En waar bewaar je het woordje voor voor?
Hoi Tine,
goed artikel.
wel zo prettig wanneer mensen fatsoenlijk en vriendelijk met elkaar omgaan en het kost niets.
fijne dag,
liefs Marie.
@Ritzen,
Bent u met me eens dat een onderdeel van fatsoenlijk met elkaar omgaan het beantwoorden van uit interesse gestelde vragen is? Mevrouw Van de Weyer heeft er daar in dit geval nogal een paar van open gelaten. Zou ze nog eens langs komen en de gevraagde verduidelijking verschaffen?
@ Hans van Zeeland
een antwoord op je vragen.
1Wat stel je nu voor?
Ik doe geen concreet voorstel maar stel dat verharding van de samenleving onder andere begint binnen de anonimiteit die de media kennelijk biedt.
2.Een verbod op anoniem reageren?
Een verbod op anoniem reageren kan kennelijk niet. maar ik pleit voor uittrekken van de virtuele boerka als je iets te melden hebt.
4.Een verplichting tot het elkaar fatsoenlijk bejegenen? (Wat is dat? Wie bepaalt waar fatsoen begint en ophoudt?)
Wat fatsoen is bepaalt ieder zelf naar eigen moreel oordeel, maar kwetsen reken ik persoonlijk niet tot fatsoen.( vraag ff na bij je moeder, die heeft het je(jou een klein beetje kennende) wellicht ooit uitgelegd wat fatsoen was)
6.Een humorplicht? Een humorlicht zal niet lukken maar als meer mensen een klein beetje van de jouw humor zouden hebben zou het een heel eind schelen in tolerantie.
7.Een einde aan het zo onoverzichtelijke crossmediale tweerichtingsverkeer? Vooral doorgaan met oversteken, maar wel met respect voor elkaar. ”Shared spaces’ wil in verkeer zeggen rekening houden met elkaar. Kan ook in de media.
8.Of zou het al een stuk schelen als politici zich eens wat onaangedaner en afstandelijker op zouden stellen? Als ze niet iedere plopkap van hun speeksel wilden voorzien? Niet iedere oprisping van commentaar? Als ze leerden wat vaker hun schouders op te halen en niet iedere zeurpiet van repliek (of hoop en vals optimisme) voorzagen?
Politici wordt vuur na aan de schenen gelegd. Zeg je niets dan ben je arrogant, -een loser wellicht. Geef je commentaar proberen de meiageilneven niet te doorgronden wat je inhoudelijk wil maar je politiek te vloeren want beter voor de kijkcijfers.
Waar sta je nou precies Tine?. Dat is me nog steeds niet duidelijk. Met mediatraining en bijgestaan door speciale voorlichters en communicatiedeskundigen leren politici tegenwoordig hoe vooral ook heel fatsoenlijk over te komen als ze de toehoorders trakteren op misleiding, leugens en valse voorlichting. Tegelijkertijd krijgen ze professionele training in valse beeldvorming over de boodschap van de opponent en die neerzetten als onfatsoenlijk of nog erger. In reacties op TilburgZ prachtige voorbeelden van diverse vaklieden in de communicatie. En aan wiens kant sta je dan in Tilburg? Aan de kant van de ‘keurige’ politici en communicatieprofessionals die je in keurige zinnen en met heel fatsoenlijk taalgebruik professioneel belazeren of aan de kant van burgers die uiteindelijk in wat minder nette en rustige bewoordingen vaststellen dat ze belazerd worden?
Of een nog concreter voorbeeld waarover ik nu nog steeds je mening en fatsoensnormen niet weet: Een burger komt na rare beeldvorming over wat hij geschreven zou hebben inspreken in de gemeenteraad. Hij vraagt alleen maar om een paar in een gemeentelijke reactienota vreemd vertaalde passages uit zijn brief te lezen, maar wordt dan meteen heel ‘keurig’, ‘netjes’ en professioneel afgekapt. In tweede instantie na herhaling van zijn verzoek om gewoon te lezen wat hij nu in werkelijkheid echt zelf geschreven heeft wordt hij zelfs de raadszaal uitgestuurd. En vervolgens komt hij erachter dat de betreffende passages uit zijn brief in de kopieën naar de raadsleden ‘heel fatsoenlijk’ waren weggelaten. Aan wiens kant sta je dan? Aan de kant van de ambtenaren en politici die met dit soort handelwijze rond betrokken burgers de beeldvorming proberen te creëren van zó ‘onfatsoenlijk’ dat ze uit de raadszaal worden gezet, geen antwoord meer krijgen op hun ‘onfatsoenlijke’ brieven enzovoort? Of sta je aan de kant van de betrokken burgers die door de gemeente met dit soort ‘fatsoen’ uiteindelijk zelfs nauwelijks nog in geld uit te drukken schade wordt berokkend? En waar sta je als het gaat om het fatsoen van normaal vergoeden van jarenlang moedwillig toegebrachte schade?
Tine, en wat vind je van de manier waarop hier op mijn vragen nu weer niet gereageerd wordt? Wat vind je van de manier waarop eerder op vragen van mij als hierboven de reactieknop onder de betreffende column zelfs werd dichtgedraaid en hele columns werden gewist? Wordt het langzamerhand niet heel onfatsoenlijk allemaal?
Waarom nog steeds geen reactie Tine? En ook niet van andere politici. Wordt dat langzamerhand niet de onfatsoenlijkheid ten top? Je gaf wel weer je mening over het debatniveau onder het stuk over Volkert van der G. Net als Tom met zijn conclusie “afzeiken stadsdichter door cultuurhaters” en sluiten van de reactiemogelijkheid.
En die houding en reactie betreft dus ook Henk die onder die column “onnozele stadsdichter” schreef? En dus krijgt “die terecht ook nu weer geen antwoord? Maar in dat geval Tine: wat vind je van het hier plaatsen van reacties onder de naam “.Henk”, suggererend alsof ik dat ben? Wat vind je van op die manier als van mij afkomstig zelfs dusdanige reacties plaatsen dat daarop vervolgens conclusies als “henk knettergek” nog min of meer logisch zelfs lijken ook? En wat vind je van de mate waarop de gemeente deze handelwijze in praktijk brengt door wat je werkelijk schrijft uit kopieen naar raadsleden te wissen en dan in de gemeentelijke vertaling te suggereren dat je zomaar wat zou schreeuwen en dingen zou beweren die nergens op slaan? Wat vind je van vervolgens zelfs doen alsof het slachtoffer van dit soort praktijken van gemene beeldvorming zelfs zo onfatsoenlijk zou zijn dat hij uit de raadszaal verwijderd moet worden? Tine, het gaat om zaken die in Tilburg alles te maken hebben met fatsoen en zelfs de basis van de democratie. Hoe fatsoenlijk vind je het om ogenschijnlijk heel keurig en fatsoenlijk te doen alsof bepaalde Tilburgers zó onfatsoenlijk zijn dat je daar als gemeente brieven niet meer van beantwoordt en als raadslid zelfs op deze website niet op reageert?
Henk, ik vind het ronduit onbeschoft, maar ik vrees dat Tine hier nooit op gaat reageren.
Heren Arjen en Henk:
Een columnist vermeld in zijn/haar column wat hij/zij te melden heeft.
Het is toch: Een columnist vermeldT …..met een T?????????. Sorry Henk voor die T, maar zo is de spelling nu eenmaal. En beste redactie van TilburgZ.. wat wil u eigenlijk suggereren? Dat de heren Arjen en Henk buiten hun boekje gaan?
http://www.youtube.com/watch?v=rvSnDQAfdhU&feature=player_detailpage#t=76s
Los van de toon van de reacties op dit en andere topics, is het jammer dat Tine inhoudelijk nooit reageert. Of wordt de agitatie door het niet reageren de toon scherper dat is ook mogelijk..
`Een columnist vermeld in zijn/haar column wat hij/zij te melden heeft´. Deze reactie van de redactie komt op mij toch vreemd over. Waarom een dergelijke reactie dan al niet vele malen onder columns van mij? Nee, daar wordt voortdurend van mij het omgekeerde verwacht: dat ik inga op zijpaden en bijzaken en meega met de aandacht meteen weer afleiden naar volkomen off topic zaken. En hier is dat juist precies het omgekeerde.
Maar juist oprechte serieuze interesse in het onderwerp is op dit `podium voor debat` niet gewenst? Verdieping van het onderwerp en on topic blijven iwordt niet op prijs gesteld? Nadere belangstellende vragen naar wat de columnist nu concreet en in de praktijk precies bedoelt zijn niet de bedoeling op dit ´podium voor debat´? Hoewel de site `TilburgZ` heet dienen vragen ook vooral niet te worden toegespitst op de situatie in Tilburg? En vooral niet naar Tilburgs raadslid?
Henk,
jij raakt nooit uitgepraat 😉
Wat je zegt over dat anderen de naam Henk gebruiken, als je misbruik constateert moet je dat gewoon melden dan kan ik daar wat aan doen.
Misschien ook je achternaam gebruiken, mogelijk zijn er meerdere Henk-en.